Assertief betekenis | wat wordt bedoeld met assertief (en hoe word je het zelf?)

Assertief zijn is meer dan jezelf goed verwoorden. Het is durven opkomen voor jezelf, ‘nee’ zeggen of juist ‘ja’. Het is in ieder geval meer dan wat veel mensen denken dat het betekent. Laten we kijken naar de betekenis van assertiviteit, naar wat het wél is en juist niet – volgens de Van Dale en volgens ons.

Wat is assertiviteit? De definitie van assertief zijn, volgens het woordenboek Van Dale: 

‘Assertief’ is ‘zelfbewust, zelfverzekerd’ en ‘assertiviteit’ is ‘het zichzelf durven zijn’. 

De betekenis van assertief is breder dan dat. Assertief zijn betekent dat je een gezonde relatie hebt met jezelf en de mensen om je heen, door op een assertieve manier te denken en te doen. Door assertief te communiceren, bijvoorbeeld. Of door middel van een assertieve lichaamstaal.

Laten we allereerst een groot misverstand uit de wereld helpen. Mensen die op zoek zijn naar meer assertiviteit in hun leven zijn niet per definitie:

• mensen die last hebben van verlegenheid
• mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen.

En een assertief persoon is niet iemand die:

•  het hardst van de daken schreeuwt
• of altijd alleen voor zichzelf opkomt.

Assertiviteit draait namelijk niet om één persoon. Het draait om de relatie tussen twee personen. Assertiviteit is namelijk een communicatiemiddel en geen karaktereigenschap. Dat is niet alleen onze visie, maar ook die van de wetenschap.

Assertiviteit is dus niet meer dan communicatietechnieken en die kunnen aangeleerd worden. Door verlegen mensen, door extraverte mensen, door introverte mensen, door popie-jopie’s en juist ook door de grootste grappenmakers en haantje-de-voorstens.

Ieder persoon, met willekeurige karaktereigenschappen, kan een dosis aan assertiviteit in zijn leven gebruiken om de relaties tussen de mensen om zich heen en zichzelf te verbeteren.

Wat betekent assertief? En welke communicatievormen zijn er

Oké, dat is dus al een goed eerste inzicht over assertiviteit. Over wat het wel is en wat het zeker niet is. Maar waar hebben we het precies over, wanneer we het over assertiviteit hebben?

Zoals eerder gezegd is assertiviteit allereerst een manier van communiceren en geen karaktereigenschap.

Maar wélke communicatievorm is assertiviteit dan? Wat is assertief communiceren? Eentje die precies tussen 3 andere communicatievormen zit:

1. agressief communiceren
2. passief  of subassertief communiceren
3. passief-agressief communiceren
4. assertief communiceren

1. Agressief betekenis

Iemand stelt zichzelf altijd voorop en walst over anderen en hun behoeftes heen. Hij spreekt alleen voor zichzelf. Er is geen compassie en geen balans.

Lees meer over agressief gedrag

• Agressief gedrag – hoe ‘t hooligan brein werkt (en ’t jouwe!)
• Oordelen doe je omdat je van binnen boos bent — en dat is oké.
• Verschil assertief en agressief: de grootste misvatting rechtgezet

2. Passief betekenis 

Iemand die alle situaties uit de weg gaat. Kropt gevoelens op, uit zich nauwelijks en lost problemen zelf op. Spreekt zich niet of nooit uit. Behoeftes van anderen plaatst hij voor die van zichzelf.

Lees meer over passief gedrag

• Herken je conflictvermijdend gedrag? Ga de confrontatie aan!
• Wat veroorzaakt dat je subassertief bent?
• Subassertief gedrag (“Sorry – eh – zou ik misschien…”) afleren

3. Passief-agressief betekenis 

Deze persoon plaatst zichzelf noch de ander op de voorgrond. Hij geeft weinig om anderen, communiceert slecht, gebruikt vaak smoesjes en heeft weinig persoonlijke ambitie.

Lees meer over passief-agressief gedrag

• Hoe om te gaan met woede? Krop het niet op, maar doe dit
• Ben ik passief agressief? Test ‘t!
• “Nee, nu laat maar!” Passief agressief gedrag doorbreken

4. Assertief betekenis 

Je eigen belangen zijn net zo belangrijk als die van een ander. Je komt er samen uit, allebei even tevreden. Dit is – uiteraard – de meest ideale communicatie- en omgangsvorm. Je relaties zijn hier het meeste bij gebaat.

Lees meer over assertief gedrag

• Assertief zijn (zonder grof, sarcastisch of onderdanig te zijn)
• Assertief zijn: 4 wetenschappelijke redenen waarom het werkt
• Stop met aardig zijn in déze 5 situaties (wees assertief!)

Dat verhoudt zich allemaal ongeveer zo tot elkaar:

Dé assertief betekenis is daarom: de meest ideale vorm van communiceren om de relaties tot anderen het best te behouden door win-win situaties te creëren. Situaties waar beide partijen in het midden uitkomen, zonder conflict en met balans.

Waarom is iemand assertief? Waarom je assertief wil zijn

De relaties met anderen om je heen en met jezelf worden er beter van. En dat maakt je de gelukkigste mens ter wereld. Dat is gebleken uit een 80-jarig durend (!) onderzoek naar waar de mens nu lang en gelukkig van leeft –‘The Longevity Project’. Onderzoeksleider George Vaillant:

“Het enige dat écht telt in je leven zijn je relaties tot anderen”

Een goede eerste reden om assertiever in het leven te staan, denk ik zo. Andere, wetenschappelijk bewezen redenen die aantonen dat assertief zijn in ieders voordeel werkt:

• Uit onderzoek van de George Washington University Law School is gebleken dat een assertieve benadering in de juridische sector tot betere rechtspraak en slimmere oplossingen leidt.
• Je krijgt er meer zelfvertrouwen van, volgens dit psychiatrisch onderzoek.
• Je wordt beter in oplossingsgericht denken, volgens onderzoek.
• Je bent minder gestrest, wanneer je assertief bent – volgens hetzelfde psychiatrisch onderzoek.

Wat zijn assertieve vaardigheden? Voorbeelden van assertief gedrag

Met een meer assertieve houding kun je bijvoorbeeld:

• beter omgaan met lastige mensen in je omgeving;
• effectiever ‘nee’ zeggen;
• je eigen grenzen bewaken;
• beter feedback en complimenten ontvangen
• je lichaamstaal krachtiger maken;
• constructieve feedback geven;
• en ontdek je het ik-model om conflicten op te lossen.

En? Ben je al overtuigd dat assertief zijn werkt? Voor jou. En juist ook voor een ander. Dan wil je vast meer weten over hoe jij assertiever kunt worden.

Hoe word je assertiever? Lees verder of volg een Assertiviteitscursus

Waar en hoe je dat allemaal leert? Hier, op Assertief.nl. Wij bieden je elke week gratis nieuwe tips om een assertiever leven te leiden, altijd met een duidelijke en vaak zelfs wetenschappelijke onderbouwing. Geen loze woorden dus, maar onderzochte en vooral ook toepasbare oplossingen die werken in de praktijk.

Heb je de smaak te pakken en wil je meer? Voor een persoonlijk assertiviteits plan, een uitgebreide uitleg over alle aspecten van assertiviteit moet je zijn bij onze 1-daagse assertiviteitstraining. 

Tijdens deze cursus leer je sterker in je schoenen staan, ‘nee’ zeggen met volle overtuiging en voor jezelf opkomen. Goed voor je relaties, nog beter voor je zelfvertrouwen. 

Kijk er zeker eens naar, wil je meer regie over je eigen leven en beter in je vel zitten.

Verder lezen?

Zoek je meer leesvoer rondom assertiviteit, zelfvertrouwen of jezelf (beter) uiten? Lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en word niet alleen assertiever maar ook productiever. Check ook eens deze artikelen:

• Omgaan met Emoties van Anderen (Zonder Jezelf te Laten Beïnvloeden)
• Lage Zelfwaardering — Wat Doe Je Ertegen? (5 Tips)
• Leren grenzen aangeven? Oefen in 4 stappen
• Zelfmedelijden — waarom we moeten stoppen met onszelf zo zielig te vinden.
• Tips om gevoelens te uiten? Gebruik deze 5 stappen!
• Je zelfrespect en eigenwaarde vergroten? Dat kun jij zelf (met deze 5 tips)!

Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

1. 1-daagse training Time Management | Blog
2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog