Voor de heethoofden onder ons: hoe kun je het beste met je boosheid omgaan? Moet woede beheersen door het te uiten of is opkroppen toch het veiligste? Beiden niet! Je furie krijg je het snelst onder controle wanneer jij je afleidt, zeggen woede-wetenschappers. En dat kun je zo doen:
Je rijdt rustig over een buitenweg, houd je netjes aan de snelheid, wanneer de mobilist achter je met zijn lampen begint te knipperen. Je ziet hem schelden in achteruitkijkspiegel, dan toetert hij en komt steeds dichter op je bumper rijden. “Wat doet die malloot nou?!” – Woede is de eerste emotie die in je boven komt. En niet te zuinig. Hij moet niet goed bij zijn hoofd zijn, om jou zo te belagen en bovendien een gevaarlijke situatie te creëren voor jullie allebei. Boos als je bent begint je terug te schelden en boos in je spiegel te kijken. Hij kan het krijgen.
Wat zit er onder woede?
Woede is een bijzonder intense emotie. Voel je je benadeeld of bedreigd, dan is woede de primaire evolutionaire reactie van je brein.
Van je amygdala om precies te zijn; het gedeelte van je brein dat je emoties reguleert en controleert, door bepaalde stofjes uit te zenden en bijbehorend gedrag aan te wakkeren.
Bij woede is het voornamelijk agressief gedrag, waar je eerste neiging naartoe gaat. Bekvechten, dreigen, vuisten maken, schelden, misschien zelfs fysiek geweld gebruiken. Geen goede neiging, dat weet je.
Maar moet je dán, als je woede voelt?! De boel maar onderdrukken? Zo kun je nooit je boosheid kwijtraken! In woede therapie dan?
Nee.
3 redenen waarom je woede nooit wil opkroppen
Of je nu op de weg boos wordt, in de bioscoop wanneer degene achter je constant zit te fluisteren, thuis tijdens een ruzie in je relatie of op het werk wanneer je vervelende baas je lastigvalt: je woede onderdrukken is een slecht idee. Voor jezelf, voor je brein, voor je humeur, voor je relaties en voor de dingen waar je later spijt van krijgt…
Daar heeft je woede onderdrukken namelijk allemaal (een slecht!) effect op, zeggen onderzoekers.
1. Het werkt verdovend
Voor je zenuwstelsel, voor je amygdala en je humeur, volgens psycholoog-filosoof James Gross in zijn ‘Handboek voor de regulering van emoties’:
“Studies hebben aangetoond dat woede onderdrukken leidt tot verminderde beleving van positieve emoties, maar niet van negatieve emoties, een versterkte reactie van het zenuwstelsel en activering van emotie-genererende brein regionen zoals de amygdala.”
Frappant! Woede onderdrukken betekent dus niet dat je de negatieve emoties minder voelt. Je voelt er juist alleen positieve emoties minder door. Niet wat je wilde.
2. Relaties en vriendschappen leiden eronder
Je kunt woede niet onderdrukken zodat de ander het niet merkt (zoals je baas). De ander merkt het, bewust of ongemerkt. En dat betekent niet veel goeds voor jullie relatie. Of al je relaties.
James Gross:
“Sociale studies hebben aangetoond dat woede onderdrukken leidt tot minder leuk gevonden worden in sociale interacties, en tot een verhoogde bloeddruk van de partner.”
En:
“Personen die gewoonlijk onderdrukking gebruiken geven aan hechte relaties uit de weg te gaan en minder positieve relaties met anderen te hebben.”
3. Achteraf heb je er vaak spijt van
Woede onderdrukken kost een hoop wilskracht. Een uitputtelijke bron. Wanneer je al die kracht dus inzet op je woede, blijft er weinig over om andere neigingen en roekeloos (agressief) gedrag te onderdrukken. De reden waarom je vaak ‘domme dingen’ doet in een boze bui. Dingen waar je later in 9 van de 10 gevallen spijt van hebt. Je had het liever niet gedaan. Sterker nog: je had het helemaal niet gedaan, als je jezelf onder controle had gehad. En controle over jezelf, om geen riskante of domme dingen te doen, is precies wat je kunt vergeten, zodra je al je wilskracht inzet om je woede te onderdrukken – blijkt:
“Studies toonden aan dat riskante neigingen beperkt zijn tot onprettige buien, vergezeld van vergrote opwinding. Noch verdrietige buien noch neutrale opwinding leidde tot het nemen van destructieve risico’s.”
Oké, niet onderdrukken dus. Ventileren dan, die woede! Lekker alles de vrije loop laten. Dat werkt dus wel. Die boosheid uiten, luid en hard!
Nope.
Je agressie kwijt raken door je woede te uiten? Ook niet!
Het maakt je woede alleen maar erger en intenser, doordat je er meer focus op legt, zegt Gross:
“Focussen op een negatieve emotie zal de ervaring van die emotie waarschijnlijk alleen maar versterken en het moeilijker maken om hem te reguleren, wat leidt tot verminderd welzijn.”
Dat wil niemand; verminderd welzijn, verminderde relaties, verminderde fysieke gezondheid en alleen maar meer stress en meer domme dingen doen. Daarom de oplossing voor je woede, die wel werkt – volgens dezelfde expert(s).
Wat wel? Omgaan met boosheid door jezelf af te leiden
Jep. Als een grienende peuter die alle ellende als bij toverslag vergeet, zodra hij afgeleid wordt door een lolly. Zo simpel werkt je amygdala – je weet nog wel, de motor achter je (boze) emoties – ook.
Afleiden. Net zoals de kids in ‘de marshmallow test’ deden. Je kent het vast: kind krijgt marshmallow, maar als hij zich even kan inhouden en hem niet opeet, krijgt hij er even later twee. De vergelijking hier zit hem niet in de woede, die ervaren ze niet, maar wel andere sterke neigingen en emoties die veel wilskracht vergen. Kijk maar wat zij daar vervolgens mee doen:
De kinderen die succes hebben, en de marshmallow weten te weerstaan, doen dat niet door hun verlangen te onderdrukken (wilskracht raakt al gauw op) of uit te laten (marshmallow wordt in een hap naar binnen gewerkt), maar door hem af te leiden.
Ze trekken gekke bekken, zitten te wiebelen, spelen zelfs denkbeeldige spelletjes, om zichzelf af te leiden van hun neiging.
Dat werkt precies zo voor jou in een boze bui.
Hoe dat werkt
Je hebt een sterke neiging om je emoties te uiten, wanneer je boos bent, in agressief gedrag. Maar wat je echter beter kunt doen is assertief gedrag vertonen. Door empathie te tonen. Dat is je lolly. De manier om je amygdala af te leiden en weg te rukken van de intense emotie waar het zich aan vastklampt: woede.
Dat doe je door de gedachte die je woede voedt, om te draaien. Je betrekt, wanneer iemand je boos maakt, de reden altijd op jezelf:
“Die bestuurder probeert me het leven zuur te maken!”
– denk je over de agressieve bumperklever achter je. Het maakt je boos en bozer.
Maar wat als je dat verhaal, dat je jezelf vertelt en je woede aanwakkert, nu eens verandert? Wat als je het wat empathischer maakt, in plaats van jezelf in de slachtofferrol en de ander in de daderrol te plaatsen?
Leef je in in de ander, in plaats van alleen vanuit je eigen perspectief naar de situatie te kijken en wat het met jou doet. Wat maakt dat die ander zich zo gedraagt, en met dat gedrag jouw woede aanwakkert?
- Waarom rijdt die bestuurder zo fel? Misschien is er een noodgeval thuis waar hij naartoe moet?
- Waarom blijft je baas zoveel druk op je uitoefenen? Misschien zit hij zelf wel tegen een burn out aan?
- Waarom doet je vriendin zo vervelend tegen je? Misschien heeft ze een slechte dag op het werk gehad?
Je kan het naïef noemen, of zelfs onnozel – maar besef dat het werkt. En dat je het uiteindelijk voor jezelf doet. Door gedachtes om te draaien, je oordeel te veranderen, naar een goede reden waarom datgene gebeurde dat je zo boos maakte, beseft je amygdala dat hij verkeerd zat – en geeft jou de controle weer terug.
Psycholoog-onderzoeker Walter Mischel, de man achter de marshmallow test:
“Als mensen kunnen veranderen welk mentaal label ze een stimulus geven, kunnen ze zelf-controle uitoefenen en ontsnappen aan het slachtoffer zijn van de stimuli die de controle over hun gedrag hebben overgenomen.”
Door jezelf uit de slachtofferrol te halen, maak je dus dat je letterlijk geen slachtoffer meer bent van je eigen intense (woedende) emoties en bijbehorend (agressief) gedrag of neigingen.
Kortom: opgekropte woede? Boosheid loslaten doe je zo
De eerstvolgende keer dat je woede voelt opkomen, doordat je je benadeeld of bedreigd voelt, draai je het om. Niet boos worden om kleine dingen, denk niet aan hoe jij benadeeld wordt en slachtoffer bent in deze situatie, maar bedenk hoe de ander (of de situatie) op dit punt is gekomen.
Denk altijd:
“Die heeft gewoon een slechte dag.”
– En vergeef zelfs, als het even kan. Zo hou je vooral jezelf gezond, en voorkom of verwijder je die vretende emotie die woede heet!
Meer leren over assertief gedrag en hoe het jezelf en je relaties gezond houd – in plaats van agressieve reacties onderdrukken (passief gedrag) of uitlaten (agressief gedrag)?
Verder lezen over woede beheersen, of andere emoties?
Mocht je nou allemaal heel interessant vinden, dan raden we je zeker aan om ons ook op Instagram te volgen. Daar ontvang je haast dagelijks korte, eenvoudige tips op het gebied van assertiviteit of bijvoorbeeld gesprekstechnieken. Leuk om ook een kijkje achter de Tijdwinst-schermen te krijgen? Volg dan ook zeker Björn; hét mastermind achter alles dat ook maar met productiviteit en persoonlijke effectiviteit te maken heeft.
Meer lezen over (beter) omgaan met je emoties, kijk dan eens hier naar:
- Omgaan met emoties: “herken, label, begrijp” zegt ‘emotie’-professor.
- Tips om gevoelens te uiten? Gebruik deze 5 stappen!
- Zelfmedelijden — waarom we moeten stoppen met onszelf zo zielig te vinden.
- Uit je Slachtofferrol Stappen Begint met Verantwoordelijkheid Nemen (4 tips)
- Je laten beïnvloeden door negatieve vrienden of partner — zó gevaarlijk is het
Wie zijn wij? | Training Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
