Een klassieker onder de psychologische experimenten is het inmiddels. Het ‘Robbers Cave Experiment’ tijdens een Amerikaans zomerkamp in de jaren ‘60. Van ernstig conflict naar herstelde vrede tussen groepen was daar zó geregeld, met 1 verbindende communicatie tactiek.
Niets werkte. De twee groepen jonge padvinders die de kamp- en onderzoeksleiders van het ‘Robbers Cave Experiment’ tegen elkaar op hadden gezet, leken geen vrede meer te kunnen sluiten.
Tijdens een zomerkamp in de jaren ‘60 werden deze onwetende 11-jarigen in twee groepen verdeeld. De ene groep noemde zichzelf de Eagles, de ander de Rattlers. Ze kregen shirts en vlaggen met eigen naam en embleem. De hele mikmak. Ze waren twee zelfgecreëerde groepen, in het ongewis van elkaars bestaan. Totdat ze elkaar ontdekten, op hetzelfde terrein.
Dat leidde meteen tot conflict, in de vorm van uitsluiting en segregatie. Dat vuurtje werd nog verder aangewakkerd doordat de experiment-/kampleiders de groepen verschillende competitieve opdrachten en spellen lieten doen. Het conflict tussen de groepen groeide tot bijna burgeroorlog-achtige toestanden, compleet met vlaggen in gezamenlijke grond steken en denigrerende liederen over elkaar zingen.
En dat is waar het interessant werd, voor hen toen – en voor ons nu. Hoe kom je van zo’n intens conflict tot herstelde vrede? Is het mogelijk? Wat werkt? Wat niet?
Wat er gebeurde in ‘Robbers Cave’
Nou, niets werkte dus. De onderzoeks-/kampleiders hadden al verschillende methoden ingezet in fase 3 (de vredesfase) van het experiment. Gezamenlijke activiteiten doen zonder competitief element, zoals film kijken of rotjes afsteken werkten niet. De partijen bleven even vijandig.
Totdat de leiders het over een heel andere boeg gooiden. Ze verhuisden de hele boel, inclusief groepen naar een nieuw terrein. Vers, onbezet met vlaggen. Op dat terrein, claimden ze, was er geen schoon water te vinden. De jongens moesten een oplossing bedenken, als ze de rest van de zomer nog iets wilden drinken. Samen, welteverstaan. Onontkoombaar. Strikt noodzakelijk.
De groepen startten met samenwerken om het water te kunnen zuiveren. Vraag me niet hoe, ik ben geen padvinder. Maar het lukte ze. Punt is: de Eagles en de Rattlers kwamen voor een gezamenlijk probleem te staan en moesten het gezamenlijk oplossen. De eerste zaadjes voor vrede waren geplant.
Op dit succes borduurden de leiders verder. In de loop van de weken kwamen de jongens telkens weer voor een nieuw ‘spontaan’ probleem te staan dat telkens een gezamenlijk doel omvatte, en losten het samen op. Tegen het eind van de zomer gingen ze als één groep feestelijk samen in de bus terug naar huis. Fase 3: voltooid.
De kern van conflicten en ruzie oplossen, volgens het ‘Robbers Cave’ experiment
Wat gebeurde er nu precies op dat zomerkamp waardoor de groepen van elkaar gesplitst raakten en wat bracht ze uiteindelijk weer bij elkaar? De officiële conclusies van het Robbers Cave Experiment:
- Elke groep die je zichzelf laat vormen, creëert vanzelf een eigen cultuur, overheid, rechtssysteem en zijn eigen grenzen – om zich te onderscheiden van andere groepen.
- Dit maakt groepen hecht, maar hier liggen ook de wortels voor conflict met andere groepen.
- Vrede kan alleen gesloten worden door middel van ‘overkoepelende doelen’ die verder reiken dan de eigen grenzen.
Het zijn voor de hand liggende conclusies, als je bovenstaand verhaal gelezen hebt. Het experiment werd dan ook erg beroemd en de glasheldere conclusies van het Robbers Cave Experiment worden nog altijd aangehaald in de hedendaagse psychologie achter ruzie en conflicten oplossen.
Maar één erg belangrijke conclusie is weggelaten uit de officiële documentatie van het experiment: die van de rol van de derde partij in het conflict.
De 3e partij: verborgen sleutel in conflicten oplossen
Er is grondig gekeken naar de ene groep, naar de andere groep en hoe die zich tot elkaar verhielden in dit experiment. Maar een destijds vergeten groep is de derde groep: de kamp- /experimentleiders!
Zij waren degenen met alle macht.
Zij waren de enigen die het conflict, als derde partij, van buitenaf konden oplossen. Als zij er niet waren geweest met hun geënsceneerde ‘problemen’ (in onderzoekstaal “overkoepelende doelen”) die de conflicterende groepen samen moesten oplossen, dan hadden die jongens elkaar waarschijnlijk verzopen in het meer. Bij wijze van spreken.
Zij waren degenen die de verbindende factor waren, met hun verbindende middelen en verbindende communicatie in het conflict oplossen.
Natuurlijk waren zij zich hier terdege bewust van. Ze namen de rol van derde partij in het conflict met volle overtuiging in en voerden hem volledig volgens planning uit. Ze waren tenslotte de onderzoeksleiders en hadden alles in de hand (daar gaan we tenminste van uit).
In alledaagse conflicten daarentegen – tussen teams op het werk, leden binnen je gezin, familie of vriendengroep bijvoorbeeld – zijn we ons over het algemeen niet zo bewust van die derde partij. Een conflict ontstaat, de één staat lijnrecht tegenover de ander, en jij kijkt gemoedelijk de andere kant op omdat je je er niet mee wilt bemoeien. Dat conflict? Dat is hun probleem.
MIS!
Dát is waar het mis gaat. Waar je het helemaal mis hebt. Een conflict in je omgeving is nooit niet jouw probleem. Jij bent de derde partij. Altijd. Neem die rol in. Speel hem met verve. Want alleen jij, de derde partij, kan een conflict zo naadloos en vredevol oplossen als in het Robbers Cave Experiment. Wees een kampleider. Neem de controle. Wees degene die de verbindende communicatie voert. Leid je troepen naar de vrede.
‘Overkoepelende doelen’ inzetten als verbindende communicatie
Psychologe dr. Elaine Shpungin is het daar roerend mee eens. Een conflict in je omgeving ís jouw probleem, en conflicten oplossen is in zo’n geval jouw verantwoordelijkheid. Kijk daarom niet weg van een conflict als derde partij; dat is de passieve tactiek. Benader het conflict juist om het op te kunnen lossen; de assertieve aanpak.
Dr. Shpungin:
“Er is iets dat mijn ouders me nooit verteld hebben over conflicten oplossen: wil je veilig blijven, ga er dan op af.
Ik weet het, toen ik dit voor het eerst hoorde, het idee om op een conflict-situatie af te gaan in plaats van het uit de weg te gaan klonk in mijn oren zowel radicaal als weerzinwekkend. Hoe dan ook; noch blijven bekvechten, noch conflicten uit de weg kan de zaak ooit herstellen en veiligheid terug laten keren. Vrede stichten, zo blijkt, kan alleen gedaan worden door recht op het vuur af en midden door het vuur heen te gaan.”
Goed. Dat mag dus duidelijk zijn. Je gaat niet het muurbloempje of Zwitserland spelen. Jij bent degene die een conflict kan oplossen. Doe het dan, door er recht op af te gaan.
Niet om het vuurtje op te stoken, dat zou weer de agressieve aanpak zijn. Doe het assertief: doof het vuur. Hoe je dat doven doet, dat heb je geleerd van het Robbers Cave Experiment. “Overkoepelende doelen”, weet je nog? Zoek ze op, voor beide worstelende partijen. Het is de enige weg naar vrede, dus je mag best wat creatief zijn in dezen.
Praktijkvoorbeelden van verbindende communicatie:
Een aantal voorbeelden van ‘overkoepelende doelen’ die je als derde partij inzet in een conflict – als verbindende communicatie – net als in het Robbers Cave Experiment:
- Zet, als je leidinggevende bent, twee collega’s in de clinch samen in op een klantaccount. Geef aan dat deze klant een lastige is en dat het van levensbelang is voor de organisatie om hem te behouden: de gezamenlijk missie voor de conflicterende partijen, waar ze beiden baat bij hebben.
- Vertel je bekvechtende kinderen dat Droppie het konijn uit zijn kooitje gebroken is en ze hem nu samen moeten vangen om hem weer veilig terug in het hok te krijgen. Of iets dergelijks. Zo lang het maar een gezamenlijk missie met een gezamenlijk doel is. Konijn veilig terug krijgen. Kan niet alleen. Check.
- Grijp de organisatie van het jaarlijkse familiefeest aan om samen een nieuwe locatie en invulling te vinden, door alle koppen bij elkaar te steken – dus ook die van je twee ooms die elkaar niet kunnen uitstaan. Zadel hen bewust op met een heel eigen taak: de hapjes/catering, bijvoorbeeld. Als zij er niet uitkomen, heeft niemand iets te eten en te drinken tijdens het feest.
Onthoud dat dit alles vooral niet manipulatief is. Je stuurt beide partijen slechts naar elkaar toe, om ze het vervolgens samen te laten oplossen. Dat jij hen samen op het probleem hebt gezet als oplossers, dat is jouw verbindende communicatie. Niet meer, niet minder. Ga geen vergezochte verhalen verzinnen. Grijp liever een bestaande situatie of probleem aan, al dan niet een klein handje geholpen (je laat het konijn uit het hok, in het geval van kinderen), en gebruik die situatie om conflicterende partijen op het overkoepelende doel te zetten.
Helder, toch? Nu ogen en oren openhouden voor geschikte ‘problemen’ die gezamenlijk opgelost kunnen worden door de bekvechters in jouw omgeving. Luister goed naar degenen die met elkaar in de clinch liggen, in plaats van je af te wenden. Neem vervolgens de leidende rol in, compleet met krachtige lichaamstaal en overtuigende communicatie. Verkondig je voorstel om het probleem door conflictpartij 1 en 2 te laten oplossen – en de vrede is binnen handbereik. Goed werk, van jou als vredespartij 3. Erg assertief!
Bonustip: gebrek aan 3e partij?
Het kan verkeren. Je zit in een conflict verwikkeld met een collega. Één op één, geen derde partij te bekennen.
Je kunt er dan natuurlijk een derde partij bij inschakelen. Een leidinggevende bijvoorbeeld. Maar daar valt de kracht van het ongewisse al gauw weg, omdat jullie in zo’n geval allebei weten dat jullie conflict ‘gesust wordt’ door het overkoepelend doel dat jullie is gegeven. In dat geval is het ‘Robbers Cave’ idee met een 3e partij, waarvan de 2 conflicterende partijen zich niet bewust zijn, een beetje verdwenen.
Maar: je kunt ook jezelf en de andere partij een overkoepelend doel geven. Hierbij geldt hetzelfde: niet helemaal a la ‘Robbers Cave’ en daardoor zeker ook minder effectief.
Wat je beter doet, in een één-op-één conflict zonder derde partij:
Pak het op een heel andere manier aan. Met dé klassieker in conflicthantering, die beide partijen (letterlijk!) om tafel zet en het met een slimme tactiek zelf laat oplossen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
