We hebben te maken met een gevaarlijke pandemie, zeggen wetenschappers. Zij noemen narcisme hét gevaar voor relaties en vriendschappen: de pandemie van narcisten. En deze grootheidswaanzin blijft toenemen, onder vrienden, beroemdheden en politici. Hoe je moet omgaan met zulke narcisten? Daar hebben zij 1 heel duidelijk antwoord op: niet.
Wat komt aan bod?
- Waaraan herken je een narcist?
- De Narcisme pandemie
- Waarom is dat nou erg?
- Hoe praat je met een narcist
- Communiceren met een narcist
- Wat als je geen keuze hebt?
- Kortom: narcisten aanpakken?
- Jezelf wapenen tegen (verborgen) narcisme?
Narcisme. Je hebt er vast van gehoord. Het lijkt een ware volksziekte geworden. Wetenschappers claimen dat dat zelfs al enkele jaren aan de hand is. Ze spreken van een pandemie, als het om de zich razendsnel verspreidende aandoening narcisme gaat. Eenzelfde soort ‘pandemie’ als die van obesitas, maar dan met narcisme, laat onderzoek zien:
“Data van onderzoek onder 37.000 studenten laat zien dat narcistische persoonlijkheidstrekken net zo snel in opkomst zijn als obesitas dat tussen de jaren ‘80 en nu is. De verrijzenis van narcisme staat in de hoogste versnelling, met sneller stijgende scores sinds de jaren ‘00 dan in de decennia daarvoor.”
Waaraan herken je een narcist?
In dit artikel spreken we er uitgebreid over en leer je dat het niet zo zwart-wit is als je denkt. Zo is er een verschil tussen mensen met narcistische trekken en mensen die werkelijk lijden aan de narcistische persoonlijkheidsstoornis; een ‘ware narcist’. Waaraan herken je die laatste?
- Houdt geen rekening met de emoties en gevoelens van anderen en vertoont een ernstig gebrek aan empathie.
- Vertoont vaak een arrogante houding en verwaand gedrag.
- Verwacht voorkeursbehandeling en heeft onredelijke, torenhoge verwachtingen.
- Is in de veronderstelling dat hij of zij speciaal is en alleen kan worden begrepen door een select groepje.
- Overdrijft hoe ‘belangrijk’ en ‘onmisbaar’ hij of zij zelf is.
- Fantaseert veelvuldig over succes, macht, schoonheid, intelligentie of romances.
- Heeft aandacht en bewondering van anderen nodig en zoekt deze ook op.
- Manipuleert anderen om eigen doelen te bereiken
- Voelt vaak jaloezie ten opzichte van anderen maar denkt ook dat anderen jaloers op hem of haar zijn.
Indien je meer dan 5 vakjes kunt aankruisen, heb je waarschijnlijk te maken met een echte narcist.
‘Nou, dan ken ik er wel een paar!’ — de Narcisme pandemie
We krijgen dus steeds meer en steeds vaker te maken met narcisten. Een – op zijn zachtst gezegd – interessante conclusie uit het boek ‘The Narcissism Pandemic’ over omgaan met narcisme, door wetenschappers dr. Jean Twenge en dr. Keith Campbell.
Nu kun je 2 dingen denken:
1 – ‘Klopt helemaal. Ik zie het zó veel tegenwoordig. Goed dat we dit probleem aankaarten.’
2 – ‘Een pandemie? Dan zou ik er al mee te maken hebben gehad. Da’s niet het geval. Het zal dus wel meevallen.’
In het eerste geval zit je – helaas – goed. In het tweede geval heb je blijkbaar nog niet helemaal door wat er om je heen aan de hand is. Ja, zo confronterend durven we het te stellen.
Ook jij hebt namelijk te maken met narcisme. Misschien niet rechtstreeks in relatie tot jezelf. Of je partner. Maar in je omgeving zijn zeer veel narcisten te vinden. De één misschien met wat meer ernstige trekken dan de ander. Maar de epidemie is er, geloof me. Of beter: geloof de wetenschap die zich hiermee bezighoudt.
Kijk maar eens goed om je heen. Dan zie je de grootheidswaanzin en het extreme egoïsme die narcisme kenmerken op elke straathoek.
Uit ‘The Narcissism Pandemic’:
“Het opgeblazen aanzicht van zichzelf zie je terug in de selfies die overal te zien zijn. Ouders leren het hun kinderen aan door ze shirts aan te trekken waar ‘princess’ op staat. Tieners en jongvolwassenen hebben het verfijnd op Facebook, en celebrity verslaggevers hebben het tot kunstvorm verheven.”
Wist je ook dat 80% van de tweets op Twitter over de verzenders zelf gaan? Slechts 20% bevat algemene informatie of verwijzing naar iets anders dan men zelf, toonde deze studie aan.
Ander onderzoek toonde aan dat zelfs onze muziek steeds narcistischer en meer egocentrisch is geworden. Psycholoog en onderzoeker Nathan DeWall:
“Populaire muziek songteksten bevatten nu meer woorden dan ooit die gerelateerd zijn aan een focus op zichzelf. Woorden gerelateerd aan sociale interactie, zoals ‘delen’ en ‘praten’, komen steeds minder voor. Net als woorden gerelateerd aan positieve emoties, zoals ‘love’ ‘nice’ en ‘sweet’.”
Zie je? Narcisme, overal om ons heen.
Hier:
Hier:
Slechts een greep uit de grote selectie aan bekende en minder bekende, maar niet minder voorkomende, narcistische uitingen om ons heen.
En geloof me, ook hier weer, dat is geen goede zaak – zoveel narcisme om ons heen. Het is namelijk niet alleen een aandoening die verre van zeldzaam is. Het is een ronduit gevaarlijke aandoening, zeggen psycho-onderzoekers.
Waarom is dat nou erg? Je kunt toch gewoon omgaan met een narcist?
Narcisten lijken in eerste opzicht succesvol en hun overdreven charisma en succesvolle uiterlijk of handelen, lijkt hen alleen maar vruchten af te werpen. Maar dat houdt allemaal niet lang stand in de praktijk.
Op korte termijn niveau zijn narcisten succesvol. Eerste dates. Sollicitatiegesprekken. Ze krijgen gemakkelijk relaties en promoties. Op lange termijn, echter, verwelkt dat al gauw.
- Dit onderzoek toont aan dat narcisten na ongeveer 3 weken als ‘onbetrouwbaar’ worden bestempeld door de mensen om hen heen.
- En dat een gemiddelde relatie met een narcist na 4 maanden stuk gaat, volgens deze analyse-studie.
- Ze zijn bewezen slechte leiders en managers.
- Ze worden op termijn ongelukkig en maken de mensen om zich heen nog veel ongelukkiger, toont deze studie aan.
Dat komt door het complete gebrek aan empathie (meevoelen met anderen / denken aan anderen), het enorm opgeblazen zelfbeeld en het roekeloze, verwoestende gedrag dat ze vertonen om te krijgen wat zij willen hebben – het maakt de mensen om hen heen kapot.
En dat is geen overdreven geformuleerde conclusie.
Uit ‘The Narcissism Pandemic’:
“Een recente psychiatrische studie concludeerde dat de grootste consequentie van narcisme, het lijden van de mensen om hen heen is.”
En:
“Narcisme maakt mensen depressief, eenzaam en ingegraven in bergen van schuld.”
Ernstig.
Hoe praat je met een narcist — omgaan met narcistische partner, collega of vriend
Narcisme is klaarblijkelijk niet iets om licht over te denken. Noch iets om met de mantel der liefde te bedekken. Door te denken:
‘Ach, dat gaat wel over’.
Of:
‘Als ik nu maar dit of dit doe, dan draait hij/zij wel bij.’
Het belangrijkste dat je moet weten in het omgaan met narcisme is namelijk dit: je kunt een ras-narcist niet veranderen.
Zijn of haar gedrag ligt namelijk niet aan jou, niet aan jouw houding en noch aan jouw communicatie. Kun je nog zo assertief zijn als je wil en alles goed doen in de communicatie; het gaat niet baten in de omgang met een narcist. Het ligt in dit zeldzame geval écht puur aan de ander, waardoor jij het niet in de hand hebt – en dus niets kunt veranderen aan de stoornis van de ander. Een ware narcist heeft namelijk een stoornis. Van zijn persoonlijkheid. Vandaar de volledige naam: Narcissism Personality Disorder.
Geen gekke karaktertrek, geen tijdelijk omgeslagen humeur, geen weg te wuiven weeffoutje. Het is, in zijn meest complete vorm, een stoornis. In iemands persoonlijkheid. Oftewel: het zit in de aard. En dan niet op de semi vergoelijkende ‘ach, de aard van het beestje, he?’-manier.
Eerder op de ‘klinisch kille psychologische’-manier, zoals expert en onderzoekster Peg Streep dat doet:
“Het blijkt dat het lage niveau van emotie en empathie in narcisten automatisch is, en fysiologisch van aard.”
En dat is er dus niet zomaar uit te krijgen.
Communiceren met een narcist, hoe doe je dat dan?
Peg Streep’s advies in het omgaan met narcisme is dan ook vrij resoluut en concreet:
“Misschien is het, ooit, zodra de wetenschap meer weet over de diepere dieptes van de werking van de narcist, mogelijk om met verschillende therapeutische interventies met narcisme te kunnen omgaan. Maar tot die tijd raad ik je zonder twijfel aan om je blik vooral op de nooduitgang te houden zodra je te maken hebt met een narcist.”
Dé enige echte tip van de experts in het omgaan met narcisme is dus:
NIET.
Hoe praat je met een narcist? NIET.
Kun je een relatie hebben met een narcist? NEE.
Ga niet om met narcisme. Of narcisten. Blijf uit de buurt. Brand je vingers niet. Probeer het ook niet, het gaat niet werken. Je kunt het niet veranderen, alleen jezelf pijn doen. Zoek de nooduitgang, zo snel als je kunt.
Inge legt het je in deze video uit:
Is je relatie met een narcist nu even onontkoombaar? Voldoet je leidinggevende bijvoorbeeld aan het profiel: levensgroot ego, onverbiddelijk en totaal apathisch (het tegenovergestelde van empathisch)? Dan zit je, toegegeven, in een lastig parket.
Wat als je geen keuze hebt?
Probeer, als je niet anders kunt, een narcist in zo’n geval zoveel mogelijk uit de weg te blijven. Vermijd samenwerkingen zoveel mogelijk, ga geen discussies aan en probeer niks van hem of haar te verwachten. Ga je eigen weg en stel je neutraal, bijna negerend, op tegen de ander.
Maar let op: neutraal, niet zwak! Daar hebben narcisten een neus voor. En dan ben je de pineut. Als je ook maar enige vorm van subassertiviteit laat merken, ben je voordat je het doorhebt in het vizier. En dat zal je bezuren. Houd je relatie daarom in elk geval te allen tijde assertief en waardig. Niet te veel, niet te weinig – zoals een gezonde assertieve houding hoort te zijn.
Kortom: narcisten aanpakken? Stop je energie ergens anders in
Verzamel goede mensen en gezonde relaties om je heen. Blijf je omgaan met een narcist, dan zit je met een compleet verstoorde relatie te kijken die niet gaat verbeteren – en dat zal zijn effect op jou hebben: ongelukkigheid. “Lijden” zelfs, volgens psychiatrisch onderzoek.
Laat de epidemie dus niet op jou overslaan door slachtoffer te worden van een narcist of narcisme in het algemeen. Want besmettelijk is de ongelukkigheid van deze epidemie wel degelijk – zegt Yale professor Nicholas Christakis:
“We hebben aangetoond dat altruïstisch gedrag door relaties heen sijpelt, net als gemeen gedrag dat doet. Relaties vergroten datgene waarmee ze gevoed worden: van Ebola tot ongelukkigheid en geweld. Maar ook van liefde tot altruïsme en geluk.”
Omgaan met narcisme komt dus neer op: ga niet om met narcisme, ga het uit de weg. Zoek betere mensen op, om je leven beter te maken. Assertieve lui, bijvoorbeeld. Altijd goed.
Jezelf wapenen tegen (verborgen) narcisme?
Zoals je nu weet is er vrij weinig dat jij kunt doen om de omgang met iemand die lijdt aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis soepel te laten verlopen. There is no cure, dit is werkelijk een gevalletje ‘it’s them, not you’. Het enige dat je kunt doen, is leren sterker in je schoenen te staan.
Door te werken aan je zelfvertrouwen laat jij je minder snel manipuleren door die narcistische collega of partner en durf je van jezelf af te bijten. Indien je daarbij ook nog eens bepaalde gesprekstechnieken onder de knie hebt, voorkom je dat je wordt meegezogen in hun emotioneel zwart gat.
Leer voor jezelf denken en blijf kritisch.
Een cursus Assertiviteit kan jou daarbij helpen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
