“Kun je dit vandaag ook oppakken?”, “Zou je dit snel voor mij willen doen?” of “Kun je dit event na werk nog bijwonen?” Voor je het weet heeft je collega zich alweer aan je opgedrongen. Je hebt geen tijd, energie of zin. “Is goed!” zeg je toch, terwijl de stress al door je lijf kolkt. Het aangeven van grenzen is niet voor iedereen even makkelijk, maar heus niet onmogelijk.

Wat komt aan bod:

    1. Waarom is grenzen aangeven zo belangrijk?
    2. Welke 4 soorten grenzen zijn er?
    3. Waarom is grenzen aangeven dan zo moeilijk?
    4. Goed nieuws: er ontstaat geen conflict wanneer je je grenzen aangeeft
    5. Hoe kun je je grenzen aangeven? In 3 stappen!
    6. Wat als iemand je grenzen niet accepteert?
    7. Nog assertiever worden? Volg een cursus!
    8. Conclusie
    9. Veelgestelde vragen over grenzen aangeven

Voorkom stress (of nog erger) een burn-out door je eigen grenzen aan te geven en te beschermen. En dat kan al in drie simpele stappen.

Waarom is grenzen aangeven zo belangrijk?

Kleine disclaimer: werkstress is beroepsziekte #1. De stempel ‘burn-out’ krijg je niet zomaar, het is vaak een gevolg van langdurige (werk)stress. Langdurige stress, waarbij je doordendert zonder je eigenlijk grenzen te kennen of bewaken, zorgt ervoor dat je lichaam compleet opbrandt. Ik hoef je denk ik niet uit te leggen dat je dit liever voorkomt dan geneest.

Het voortdurend overschrijden van grenzen tast je lichamelijk en psychische gezondheid aan. Je staat constant aan, kunt minder goed ontspannen, bent snel geïrriteerd en geniet minder van leuke dingen die niets met werk te maken hebben.

Nu heb ik het vooral over persoonlijke zaken. Wist je dat het aangeven van je grenzen op de werkvloer ook belangrijk is? Ik som de redenen voor je op:

  • Je collega’s hebben meer duidelijkheid. Even voor de duidelijkheid: collega’s zadelen je niet expres op met meer werk. Vraagt een collega of je kan bijspringen en zeg jij ‘ja’, dan gaat de ander ervan uit dat je rekening hebt gehouden met je grenzen. Heb je het te druk en geef je dit netjes aan? Prima, dan zorgt dat voor duidelijkheid en kan een collega een ander vragen.
  • Je bent productiever. Een to do list die alleen maar langer wordt, is allesbehalve productief. Laat je constant verzoekjes van anderen ertussen komen, dan wordt het ingewikkeld om je eigen takenlijst af te krijgen.
  • Je raffelt zaken niet af. Te veel werk in te weinig tijd? Dat gaat de kwaliteit van je werk niet ten goede doen. Geef aan dat je te druk bent, zodat je niet op vrijdagavond (met een doodmoe brein) om 20.00 uur je laatste taak afrondt.
  • Je werkgever ontdekt dat de werkdruk te hoog is. Als iedereen op de werkvloer z’n grenzen aangeeft, maar er is nog genoeg werk te doen, dan kan je werkgever besluiten om er iemand bij te zoeken.
  • Je kunt genieten van een fijne samenwerking. Geïrriteerd een taak van een ander aannemen, doet niet veel goeds voor de sfeer. Door duidelijker aan te geven wat haalbaar is, zal de samenwerking met je collega’s positiever worden.

Maar wat verstaan we nu onder een grens en hoe weet je of die overschreden wordt? Er zijn 4 soorten grenzen:

@tijdwinst Waarom is het zo moeilijk om nee te zeggen? En hoe zorg je dat je grenzen stelt zonder je schuldig te voelen? In deze aflevering bespreken we: – Waarom ‘nee’ zeggen zo lastig is – Hoe je duidelijk en zelfverzekerd nee zegt – Praktische tips om over je schuldgevoel heen te stappen Luister nu en volg Tijdwinst om te ondekken hoe je meer tijd en energie overhoudt voor wat écht belangrijk is! 🐿️ #tijdwinst #foryoupage #fyp #assertief #selfconfidence #zelfvertrouwen #fypシ゚ #viral #timemanagement #assertive #voorjou #fyppp ♬ original sound – Tijdwinst.com

Welke 4 soorten grenzen zijn er?

Ik hoor je denken: grenzen aangeven klinkt vaak alsof je overal “nee” tegen moet zeggen, Geloof mij, zo zwart-wit is het niet. Er zijn namelijk verschillende soorten grenzen. Dit zijn de vier belangrijkste die overal voorkomen, zowel in relaties, bij familie of op de werkvloer.

1. Fysieke grenzen

Fysieke grenzen draaien om je persoonlijke ruimte, aanraking en lichamelijke energie. Vind je het bijvoorbeeld niet fijn als iemand té dichtbij staat of zomaar een hand op je rug legt? Dat zijn fysieke grenzen.

2. Emotionele grenzen

Jij bepaalt hoe je met je gevoelens omgaat. Dus, wat zijn emotionele grenzen? Dat houdt in dat je niet altijd alles hoeft te delen met een ander. Is er iemand die je goed kent overleden of heb je een relatiebreuk achter de rug? Je hoeft er niet over te praten, zelfs als een ander aangeeft dat het goed is. Jij kunt jouw emotionele grenzen aangeven en doet je verhaal misschien wel liever bij een familielid of vriend(in), in plaats van bij een collega.

3. Mentale grenzen

Je mentale grenzen gaan over je gedachten, meningen en overtuigingen. Oftewel, je hoeft het niet altijd met iedereen eens te zijn en dat mag je ook best aangeven. Dit doe je bijvoorbeeld door te zeggen: “Ik snap jouw kijk, maar ik zie het anders.”

Let wel: sta altijd open voor de mening van een ander, als je ook verwacht dat zij dat bij jou doen.

4. Tijd en energie grenzen

Last but not least, de tijd en energie grenzen, waar ik in dit artikel uitgebreid op induik. Misschien wel de meest herkenbare, aangezien dit op veel werkvloeren een bekend probleem is. Je hebt niet eindeloos tijd of energie. Je mag dus gerust bewaken waar je je uren (en batterij) aan spendeert. Kortom, grenzen aangeven op werk is belangrijk.

Pssst… Even tussendoor: wil je nóg meer praktische tips om niet alleen je carrière te boosten, maar ook een betere vriend(in) of partner te worden? Volg ons op Instagram, Pinterest óf abonneer je op onze nieuwsbrief.

Waarom is grenzen aangeven dan zo moeilijk?

Over je grenzen gaan en alarmbellen negeren… het is absoluut geen goed idee. Maar waarom geven we dan niet beter onze grenzen aan?

Dat komt omdat we anderen niet willen teleurstellen. Je wil de ander niet met het werk opzadelen. Je bent bang voor boze reacties of vreest dat je misschien zelf gewoon niet hard genoeg gewerkt hebt.

Het kan daarnaast ook te maken hebben met je persoonlijkheid. Ben jij iemand die het belang van anderen vooropstelt? Dan zal je minder snel geneigd zijn om grenzen aan te geven door nee te zeggen. Dat terwijl je inmiddels vast doordrongen bent van het feit dat grenzen aangeven op het werk heel belangrijk is.

Goed nieuws: er ontstaat geen conflict wanneer je je grenzen aangeeft

Misschien vraag je je af: hoe kan ik grenzen aangeven zonder een conflict te veroorzaken? Goed nieuws, dat is niet ingewikkeld. Veel mensen hebben een verkeerd beeld bij het bewaken van je grenzen. Denk je daarbij meteen aan stampvoetend door de gang lopen, je stem flink verheffen of zelfs met kastdeuren of servies smijten? Onjuist.

Het is hartstikke mogelijk om op de werkvloer netjes te communiceren dat je iets te veel op je bord hebt liggen.

De betekenis van grenzen aangeven op het werk is dit: Je geeft aan de ander aan dat je iets niet kunt doen, dat het te veel is, dat je iets niet wilt of dat een taak niet binnen je takenpakket valt. Of je benoemt wat voor jou belangrijk is

Zie je? Voor jezelf opgekomen en er is geen conflict uitgebroken? Chapeau!

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

Hoe kun je je grenzen aangeven? In 3 stappen!

Om jezelf tegen situaties als overprikkeling, vermoeidheid of zelfs een burn-out te beschermen, is het van belang om je grenzen aan te geven én zorgvuldig te beschermen. Dat doe je in 3 concrete stappen:

1. Definieer je grens

Maak concreet wat jouw grenzen exact zijn. Maak het zo specifiek mogelijk. Heb je geen idee waar jouw grenzen liggen of heb je maar een vaag idee? Maak dan eens gebruik van deze 3 zinnen om allereerst jouw grenzen duidelijk op te stellen.

Dat kan te maken hebben met de workload die je jezelf veroorlooft op kantoor, met een vriend die telkens afspraken niet netjes afzegt of je partner met wie je keer op keer conflicten hebt. Wat zijn jouw grenzen daarin?

Voorbeelden:
Besluit bijvoorbeeld voor jezelf dat je niet overwerkt, wanneer de kinderen thuis zijn. Of dat je die ene vriend één extra kans geeft om netjes opnieuw af te spreken, anders laat je de vriendschap varen. Met je partner mag je conflicten hebben, maar schelden gaat een brug te ver. – Dat soort voorbeelden.

2. Herken het moment

Wanneer je dit voor elkaar hebt, kom je terecht bij stap 2 van je grenzen aangeven. Je moet jouw eigen grens-momenten gaan herkennen. Hoe herken ik dat mijn grenzen zijn bereikt? Hoe leer ik mijn eigen grenzen beter kennen? Hoe kan ik op tijd mijn grenzen aangeven voordat het te laat is?

Voorbeeld:
Laat je je verleiden tot nóg meer werk, terwijl je agenda vol zit. Of is je vriend(in) toch weer op je aan het schelden. – Vraag jezelf af: waarom laat je iemand over die grens heen gaan?

Misschien ben je iemand die nu eenmaal graag anderen helpt? Je voelt je er goed door of je vindt het gewoon het juiste om altijd ‘ja’ te zeggen wanneer anderen je om hulp vragen.

Of ben jij iemand die zijn grenzen wel kent, maar ze niet durft aan te geven wanneer het er op aankomt? Wil jij conflicten liever uit de weg gaan en denk je daarom telkens bij een grens-moment ‘ach, voor deze ene keer’?

Nog een veel voorkomende optie: je hebt moeite met ‘nee’ zeggen. Deze optie komt vaak voor in combinatie met bovenstaande opties of is een probleem op zich. Hoe dan ook, ‘nee’ of ‘stop hier’ zeggen is cruciaal in het aangeven en beschermen van je grenzen.

Wanneer je weet waarom jij over je grenzen heen gaat, kun je een grens-moment gemakkelijker herkennen. Zelfkennis is namelijk het begin van alles, zei Plato een hele tijd geleden al.

Je kunt pas in de praktijk aan de slag gaan (stap 3) als je deze kennis in je achterhoofd hebt. Dit concept is niet voor niets de basis van cognitieve psychotherapie. Je weet waar jij staat, je weet waar de ander staat en je weet waar de grens ligt. Bovendien herken je wanneer een overschrijding plaatsvindt. Zo weet je precies wanneer je moet overgaan tot stap 3.

grenzen aangeven

3. Bescherm ‘m!

Je bent beland op een grens-moment. Je weet dat je nu voor een keuze staat: mijn grens overschrijden of laten overschrijden óf er voor kiezen om mijn grens te beschermen.

Natuurlijk is die laatste je beste optie. Je beschermt namelijk niet alleen je grens, maar je schept ook duidelijkheid (voor jezelf en/of voor de ander), je komt krachtiger over en je behoedt jezelf voor mentale en fysieke kwaaltjes.

Wanneer je je eigen grenzen overschrijdt, is het helemaal aan jou. Je moet leren je grenzen te kennen (stap 1) en ze vervolgens te respecteren. Herinner jezelf aan die grensregel die je opstelde over overwerken.

Voorbeeld van grenzen aangeven:
“Wanneer de kinderen thuis zijn, werk ik niet over.”

Wanneer iemand anders je grenzen overschrijdt, zul je duidelijk moeten zijn naar die ander en jezelf toe op een assertieve manier. Zelfs als je conflicten liever uit de weg gaat of je moeite hebt met ‘nee’ zeggen, bestaat er een assertieve manier om je grenzen te blijven beschermen.

Wat als iemand je grenzen niet accepteert?

Jij kan wel overtuigd zijn van je grenzen, maar wat als iemand anders het niet accepteert? Dat is een valkuil als het gaat om grenzen stellen, maar gemakkelijk te voorkomen.

Wat doe je als iemand over je grenzen blijft gaan? En hoe ga je om met mensen die je grenzen blijven testen? Daarvoor gebruik je een handige communicatietechniek; het ik-model. Erg geschikt wanneer een ander je grens overschrijdt of je zelfs als deurmat gebruikt. Hierin geef je je grens aan en je gevoel wanneer die overschreden wordt, vanuit jouw eigen perspectief. Dat maakt de hele techniek erg assertief en onmogelijk voor de ander om beledigd te zijn of in de ’tegenaanval’ te gaan. 

Vergelijk:
NIET: “Jij doet dit, dat is niet leuk.”
Maar: “Ik heb een zekere grens, die overschrijdt je hiermee en dat geeft me een onprettig gevoel. Liever wil ik…”

Je spreekt namelijk volledig vanuit jezelf en maakt helder wat het grenzen overschrijden betekent voor jou, in plaats van op een agressieve manier vingerwijzend een ander te beschuldigen of (nog erger) je passief agressief te ergeren, maar er niks van te zeggen. Dus, wat kan ik zeggen als iemand over mijn grens gaat? En hoe reageer ik als iemand mijn ‘nee’ niet accepteert?

Voorbeeld:
“Ik heb een zekere grens, dat niemand in mijn persoonlijke spullen snuffelt wanneer ik er niet ben. Het irriteert mij dat je dat gedaan hebt. Ik krijg er weinig gevoel van privacy door. Ik had liever dat je uit mijn bureaulades wegbleef.”
Of:
“Ik heb een stelregel dat je na zessen moet genieten van de tijd met je gezin. Dat geeft me rust en genoeg ruimte om op te laden voor de volgende werkdag. Die wordt overschreden doordat ik ’s avonds gebeld wordt door collega’s. Ik zou liever geen telefoontjes over werk in de avond ontvangen.”

Bonustips (die het makkelijker maken)

Wanneer je in stap 3 je grenzen effectief en assertief wilt beschermen met het ik-model, moet je rekening houden met een paar dingen:

  • Je kunt het beste een moment kiezen om je grenzen te beschermen, wanneer je niet overloopt van emoties. Wanneer je dat wel doet, ventileer ze dan eerst even voordat je de confrontatie aangaat. Spreek er met iemand over of schrijf het van je af.
  • Vergeet je lichaamstaal niet, wanneer je je grenzen beschermt. Neem een krachtige powerpose aan. Op die manier voel je jezelf krachtiger en zelfverzekerder en zal de ander je eerder serieus nemen.
  • Heb je veel moeite met je grenzen beschermen en confrontaties aangaan? Begin dan klein, met een kopje koffie bij je partner of een familielid bijvoorbeeld, voordat je voor grotere vuren gaat staan (zoals je vervelende baas). Bij grenzen aangeven draait het om oefeningen. Hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt.

Nog assertiever worden? Volg een cursus!

Blijf je het lastig vinden om te zeggen wat je denkt, vindt of voelt? Je bent absoluut niet de enige. Assertief zijn is knap lastig, maar echt niet onmogelijk. Tijdens onze 1-daagse assertiviteitstrainingen krijg je alle handvatten om zelfverzekerder en weerbaarder te worden. Hierdoor zit je niet alleen lekkerder in je vel, maar leer je ook een fijne (en vooral duidelijke) gesprekspartner te worden. En jawel, dat gebeurt allemaal in één dag.

grenzen aangeven

Grenzen aangeven is dus een noodzaak

Grenzen aangeven is misschien ongemakkelijk of spannend, maar absoluut onmisbaar om je energie, gezondheid en werkplezier te behouden. Je hoeft niet stampvoetend of boos te worden. Het tegenovergestelde zelfs, want door helder en assertief te communiceren laat je juist zien dat je stevig in je schoenen staat. Of het nu gaat om fysieke, emotionele, mentale of tijd- en energiegrenzen: ze verdienen allemaal aandacht. Het begint bij jezelf goed leren kennen, signalen herkennen en vervolgens op het juiste moment aangeven wat voor jou wel of niet werkt. Met het ik-model houd je de communicatie eerlijk en respectvol, zonder verwijten. Zo voorkom je stress en irritaties en zorg je tegelijk voor meer duidelijkheid en betere samenwerking met collega’s, vrienden of je partner. Grenzen zijn er niet om anderen buiten te sluiten, maar om jezelf de ruimte te geven die je nodig hebt om te groeien.

Maggs Rippen
Communicatie expert 

Veelgestelde vragen over grenzen aangeven

  • Hoe zeg ik ‘nee’ zonder me schuldig te voelen?

    Het begint met het realiseren dat ‘nee’ zeggen niet betekent dat je iemand afwijst, maar dat je jezelf respecteert én verzorgt. Een ‘nee’ is eigenlijk een ‘ja’ tegen je eigen tijd, energie en prioriteiten. Gebruik een vriendelijke maar duidelijke formulering, zo zal je opmerkingen beter overkomen.

    Voorbeeld:
    “Ik kan dit er nu niet bij pakken, mijn takenlijst zit bomvol. Hopelijk kan ik je een andere keer wel helpen.”

  • Hoe maak ik mijn grenzen duidelijk op werk zonder onprofessioneel over te komen?

    Spoiler: grenzen aangeven ís juist professioneel. Het laat zien dat je overzicht hebt, prioriteiten kunt stellen en kwaliteit wilt leveren. Gebruik duidelijke taal zonder sorry te zeggen.

    Voorbeeld:
    “Ik kan dit nu niet oppakken, mijn focus ligt op een ander project. Wil je dat ik met je meedenk welke collega misschien wel tijd heeft?”

  • Hoe kan ik consequent mijn grenzen bewaken zonder steeds uitgelegd te moeten worden?

    Consistentie is key. Hoe vaker jij je grenzen duidelijk en rustig herhaalt, hoe sneller anderen eraan gewend raken. Je hoeft niet steeds uitgebreid te verklaren waarom je ‘nee’ zegt: een korte, vaste zin is genoeg. Hoe minder je in discussie gaat, hoe vanzelfsprekender je grens wordt.

Wie zijn wij? | Assertief.nl

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat gespecialiseerd is in slimmer (samen) werken. Daarvoor bieden we je diverse (online) trainingen aan. Van time management tot snellezen. Nieuwsgierig? Bezoek onze website of blogs en schrijf je snel in voor een van onze trainingen.

Populaire trainingen: