Psycholoog John Gottman is dé man als het op relatie-wetenschap aankomt. Zijn 20 jaar durende ‘hoe worden mensen samen oud’ onderzoek bijvoorbeeld, is fenomenaal te noemen. Wat deden de ‘distasters’ fout (scheidden) en wat deden de ‘masters’ om een scheiding te voorkomen? Hun 3 geheimen onthuld, voor een lang en gelukkig leven – samen.
Scheidingen. Dr. John Gottman weet er alles van. Niet omdat hij ervaringsdeskundige is; hij is zijn hele leven al gelukkig met zijn vrouw Julie. Hij is wetenschappelijk deskundige op het gebied van relaties, scheiding en scheiding voorkomen.
Sterker nog: hij weet het exacte verschil tussen de goede en slechte relaties. Tussen scheiding voorkomen en scheiding veroorzaken. Komt door zijn beroemde research, waarbij hij getrouwde stellen 20 jaar lang volgde en bestudeerde om te zien wat ze (goed of fout) deden en waar dat op uitliep (scheiding voorkomen of niet). Een studie waar in Gottman’s woorden 2 soorten stellen uit naar voren zijn gekomen: de “masters” en de “disasters”.
De disasters reden rechtstreeks op de afgrond af (de één dat wat sneller dan de ander), terwijl de masters al die tijd bij elkaar bleven. Het geheim van die master relaties? Relatief kleine en vaak heel assertieve elementjes, die een crash altijd wisten af te wenden.
Je hoeft geen ruk aan het stuur te geven (te agressief) en niet vol op de rem (te passief agressief) om een crash af te wenden. Het enige dat je moet doen is de route en je rijgedrag een beetje aanpassen. De assertieve manier is wat je echt verder helpt als je relatie stroef verloopt.
Welk relatieprobleem heb jij?
Lijkt jullie relatie een duidelijk disaster? Dan is lang niet alle hoop verloren. Inzicht is het belangrijkst om er bovenop te komen en een scheiding voorkomen. Inzicht in waar de knoop in de relatie zit, om te beginnen. Geen uitvoerige en gecompliceerde problematieken, maar een paar heel duidelijke types disaster relaties – te herkennen aan het gedrag. Zijn jullie ruziemakers of stilzwijgers? Volgens Gottman zijn dit namelijk de 2 opties bij disaster relaties:
- Óf jullie probleem ligt bij een negatieve cyclus: agressieve benadering, komt meestal voor bij jonge stellen. Het lijkt of jullie vijanden zijn geworden in plaats van de vrienden die jullie ooit waren. Jullie zijn ruziemakers.
- Óf jullie zitten al in de wapenstilstand fase: passief samenzijn, zoals dat op latere leeftijd vaak gebeurt. Jullie zijn degenen die zich weinig meer van elkaar aantrekken. Oké, misschien een keer samen uit eten – maar dan weten jullie al eigenlijk niet zo goed meer wat je tegen elkaar moet zeggen. Conflict eindigt standaard in terugtrekken. Jullie zijn stilzwijgers.
Voor elk van deze 2 soorten disaster relaties heeft Gottman ontdekt waar het verschil zit met de masters. 3 dingen die je beter kunt doen, of laten!
Scheiding voorkomen – 3 master oplossingen
Voor de ruziemakers
1. Houd het bij één puntje van kritiek per dag
Je hebt geen idee hoe veel kritiek je levert op je partner, of wel? Kritiek is namelijk een reflex geworden; slik die in. Eentje mag er uit floepen, maar laat die dan ook echt realistisch en nodig zijn – of bied je excuses aan als-ie onredelijk was. Bedenk wat belangrijk is in jullie relatie (en wat dus kritiek verdient als dat mis gaat) en laat de rest los.
“Niemand overleeft een huwelijk waarin hij of zij zich meer bekritiseerd dan bewonderd voelt.” – Gottman.
2. Zeg dit tijdens een ruzie
Elke paar jaar liet Gottman koppels terugkeren in het lab om te zien waar ze ruzie om hadden. 69% van alle conflicten in hun relaties waren oneindig. Dezelfde thema’s bleven maar terugkeren en werden nooit opgelost.
“Je kon videotapes over een tijdsspanne van 22 jaar aan elkaar editen en het zou er uit zien als éénzelfde gesprek.”
Wat je bij dit soort conflicten doet? Doen wat de master stellen in Gottman’s onderzoek jarenlang deden. Inzien dat je weer op zo’n vicieus puntje bent aangekomen, en deze krachtige (of eigenlijk: ontkrachtende) zin uitspreken:
“Hey, dit is niet allemaal aan jou te wijten. Ik weet dat ik er ook een aandeel in heb. Laten we kijken wat mijn en wat jouw deel is.”
Eigen verantwoordelijkheid accepteren en bespreekbaar maken is dé reparatiekit die je al die tijd gemist hebt. Plakken die handel!
3. Gebruik humor
Loop je weer vast samen? Heb je een conflict? Voel je die negatieve cyclus om je heen cirkelen? Lach er om.
Denk hardop: “kijk ons hier nou zitten, gedoe om niks” en lach samen.
Het is het makkelijkst een gezondste medicijn van allemaal, omdat lachen fysieke opwinding tijdens conflicten opheft – zoals terug te zien is in meerdere studies van Gottman’s boeken. Je voelt de boosheid wegebben en ziet in dat jullie negativiteit – heel realistisch gezien – totaal zinloos is.
Voor de stilzwijgers
1. Praat (écht)
Jullie stilte is oorverdovend. En relatie(ver)dovend. Maar je bent niet de enige, hoor. Koppels met kids bijvoorbeeld, hebben gemiddeld 35 minuten per week effectieve praat-tijd met elkaar. Per week! En een groot deel daarvan gaat ook nog over praktische dingen.
Ga daten. Spreek met elkaar zodat je elkaar blijft leren kennen, zoals de ‘masters’ dat in Gottman’s onderzoek deden: ontdek wat de ander denkt, wat hij of zijn van een nieuwtje in de wereld vindt, stel diepgaande vragen en wees ook open over jezelf. Durf je kwetsbaar op te stellen. Praat.
Moeite met diepgaande vragen of gesprekken, omdat jullie het al zo lang niet meer gewend zijn? Check deze bewezen effectieve vragenlijst voor een instant diepere connectie, of gebruik de gesprekstruc met de woestijn. Beiden bewezen succesnummertjes.
2. Reageer (positief)
Er is altijd wel een momentje (hoe zeldzaam het soms ook is) dat één van jullie een voorzet doet om te praten. Je begint over het weer. Of je partner vraagt hoe je dag was. Grijp deze gouden kans. Het is een pass, neem hem aan en schiet ‘m recht in het doel. Reageren op deze aanzet, is de enige juiste reactie.
En wel positief dan, hè? Ik wil geen “Nou, ik vind het anders maar rotweer”. En uitvoerig, dat mag het ook best zijn. Geen “Ja, prima dagje”, dus. Start. Een. Gesprek. Meerdere zinnen, over en weer. Je weet best nog hoe dat gaat.
Dit rake doelpunt gaat namelijk echt het verschil maken, blijkt uit Gottman’s onderzoek:
“De stellen die na 6 jaar gescheiden waren, reageerden in slechts 33% van de gevallen op deze voorzetten. Bij de masters die nog altijd samen zijn, was dat 86%. Een enorm verschil.”
3. Bewonder (de ander)
“Niemand overleeft een huwelijk waarin hij of zij zich meer bekritiseerd dan bewonderd voelt.” – Gottman.
De masters in Gottman’s onderzoek zagen hun wederhelft als iemand die nog beter was dan diegene eigenlijk was. De disasters zag hun partner als slechter dan die eigenlijk waren. De roze bril, die mag dus best op blijven.
En de gouden tip voor iedereen
Één laatste tip die voor iedereen geldt – de tip der tips, volgens Gottman:
“Leer naar elkaar luisteren.”
Wanneer je partner ergens mee zit, of dat nu om jou gaat of niet, dan luister je. Vertelt hij of zij niks, maar merk je dat er iets dwars zit? Vraag er naar, en luister dán.
Even voor je beeld, het verschil tussen de disasters benadering…
“Ik heb nu even geen tijd voor je negatieve gedoe. Ik zit tot aan mijn nek in het werk en de kids vragen al m’n aandacht. Los het maar even zelf op.”
…En de masters:
“Als jij ongelukkig bent, dan laat ik even alles uit handen vallen en luister ik naar je.”
Dus
Je hoeft het natuurlijk niet zo letterlijk te zeggen, als je het maar doet. Van disaster, naar master – ga je op 3 manieren – wil je een scheiding voorkomen.
Ruziemakers:
1. Minimaliseer jullie kritiek (tot maximaal 1 puntje per dag).
2. Ontkracht je ruzies door zowel het aandeel van de één als de ander erin te erkennen.
3. Gebruik gerust een dosis humor zodra het de negatieve kant op lijkt te gaan.
(Nog een tip om ruzie te direct op te lossen, deze is briljant.)
Stilzwijgers:
1. Spreek langer met elkaar dan 35 minuten per week. Ga op date. Stel vragen. Praat.
2. Reageer positief wanneer de ander een voorzet maakt om het gesprek te openen. Wat het ook is. Reageer.
3. Bewonder de ander met enige regelmaat. Impliciet en expliciet. Uit wat je mooi / knap / leuk / dapper / bijzonder aan de ander vindt.
(Echt goed leren spreken? Check hier de 5 beste gesprekstechnieken.)
En dan voor iedereen: luister. Luister goed. Vraag door. Blijf luisteren. Hoe druk je het ook hebt, hoe geïrriteerd je ook bent. Luisteren, luisteren, luisteren – en de rest zal volgen. Jarenlang samenzijn – en die scheiding voorkomen. Wees de master, vergeet de distaster. En volg het voorbeeld van dr. Gottman en zijn vrouw Julie:
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
