Je lichaam zegt (bijna) alles. Ga er bewuster mee om en verander hoe je overkomt, of doorzie een ander – met deze 3 houdingen waar je niet eerder op lette, maar die je gemoed of gedachten stiekem onthullen.
93% van alle communicatie is non-verbaal. Dat wil zeggen: slechts 7% van hoe je overkomt, is afhankelijk van je woorden. De rest zeg je met handen, voeten, houding, gebaren, stemgeluid, ogen en al het andere dat je lichaam kan verwoorden: onze lichaamstaal.
Een ideale assertieve houding zit hem dus voornamelijk in hóe je iets zegt, nog meer dan wát je zegt.
Maar wanneer het meeste wat we zeggen in onze lichaamstaal ligt, waarom weten we er dan zo weinig van? Een lesje lichaamstaal: hoe het je gedachten en gemoed onthult (of verbergt, wanneer nodig) en hoe je de ware gemoedstoestand van anderen kunt doorzien.
Alleen je houding telt!
Onze focus ligt zo sterk op onze woorden en onze gezichtsuitdrukking, terwijl we hier het minste uit kunnen opmaken over iemands ware gemoedstoestand.
Dat ontdekte een studie van Princeton, waarbij aan een groep testpersonen gezichtsuitdrukking zonder lichaam en lichaamsuitingen zonder gezicht getoond werden. De gezichtsuitdrukkingen waren lastig te onderscheiden, terwijl de lichaamstaal in de meeste gevallen overduidelijk te lezen was.
Desondanks ligt onze focus in het dagelijks leven vaak op wat we zeggen en hoe we daar bij kijken. Dat betekent dat we de rest van ons lichaam al gauw vergeten in toom te houden. Onze armen, benen en andere lichaamsdelen kunnen onbewust doen waar ze zin in hebben. Dáár ligt daarom de sleutel tot ieders ware gemoedstoestand.
Waaraan herken je een bepaalde lichaamshouding en gemoedstoestand bij je collega, vriendin, baas of je hypotheekadviseur? Hoe weet je wat ze écht denken of willen? Waar moet je bij jezelf op letten om open en assertief over te komen? En hoe verhul je zelfs je onzekerheden en irritaties?
3x onthullende lichaamstaal lezen
De 3 belangrijkste lichaamsdelen die je gemoed stiekem onthullen:
1. Voeten
Misschien wel het meest onderschatte communicatie-gereedschap: je stappers.
Wist je dat je voeten wijzen in de richting die je op wil gaan? Of bij de ander: in de richting waar hij of zij op wil.
Let er eens op en het zal je verbazen. Je spreekt je collega aan terwijl jullie bij de koffie-automaat staan om hem te vragen hoe zijn vakantie was. Hij kijkt alleen even op of draait zijn torso naar je toe. Zijn voeten blijven naar de koffie-automaat gericht. Zijn lichaam zegt: “Ik wil koffie, ik wil geen babbel. Laat me even alleen in mijn koffie-zone.” Zal hij nooit met woorden zeggen, maar zijn voeten vertellen het hele verhaal. Duidelijk, je hebt zijn lichaamstaal gelezen. Jij rondt je verhaal af, wacht op je koffie en spreekt hem op een ander moment aan.
2. Stem
Je kent het wel: je stem schiet over en je lacht het even weg om verder te gaan met wat je aan het zeggen was. Sta daar eens wat meer bij stil. Waarom sloeg je stem over? Waren het sterke emoties? Zenuwen? Je stem verraadt namelijk alles.
Je stem bepaalt wat mensen voor indruk van je krijgen, of jij van hen. Een hoge kopstem nemen we vaak niet erg serieus, een lage stem die vanuit de borstkast komt a la Wim Kok geloven we maar al te graag – blijkt uit sociologisch gedragsonderzoek van samenwerkende universiteiten.
Die volle, stevige borstkaststem kun je creëren – ja, ook de vrouwen – door een paar keer diep met je buik te ademhalen. Dat doe je zo: adem 4 tellen diep in en laat je buik rijzen, je borstkast blijft onbewogen. Adem 8 tellen uit terwijl je buik zich weer intrekt. Herhaal dit een paar keer en laat je stem klinken vanuit je borstkast. Niet geforceerd, houd het natuurlijk door je diepe ademhaling het werk te laten doen. Helpt trouwens ook om zenuwen tegen te gaan en je gemoed tot rust te brengen.
3. Handen
Niet voor niets bestaat er een complete gebarentaal die je met je handen uitvoert. Je handen zeggen wat je mond stilhoudt.
De lichaamstaal van de handen is veelgebruikt, soms zelfs in levensreddende situaties. Denk aan scubaduiken, tellen met je vingers, handkussen geven, klappen, quote-tekens naast je hoofd visualiseren, vingers opsteken in de klas, high-fiven en ga zo maar door. We kunnen bijna niet communiceren zonder onze handen. Daarom is het van belang dat we ze bewust gebruiken. Door te weten wat ze zeggen.
- Geopende handen die naar je gesprekspartner toe wijzen, zijn een typisch assertief handgebaar. In elkaar gevouwen handen geven een gesloten houding af, een typische passief-agressieve houding.
- Handen die belangrijke woorden in je spraak benadrukken maken je communicatie duidelijker en assertiever.
- Je handen met de vingertoppen bij elkaar brengen en ze voor je borstkast of gezicht houden is een internationaal bekend assertief gebaar. ‘Steepling’ wordt dit genoemd (zie afbeelding). Het is een teken van zelfvertrouwen, zelfverzekerheid en soms zelfs superieuriteit (dat neigt naar een agressieve houding, dus ga er spaarzaam mee om).
- Met je hand vluchtig iemands bovenarm aanraken wanneer je een persoonlijk gesprek hebt, maakt je woorden oprechter.
- Politici of militairen die hun handen achter hun rug houden, terwijl ze een pols vastpakken hebben een zelfverzekerd voorkomen. Het staat voor kracht en macht, doordat je het meest kwetsbare lichaamsdeel onbeschermd laat; je torso. Het is een echte powerpose. Pas daarom ook op dat deze handhouding niet te autoritair overkomt – gebruik hem met mate.
Aan de slag
Zo. Nu ken je (bijna) alle geheimen van lichaamstaal lezen. Gebruik deze kennis in je voordeel. Probeer zelf eens een houding uit. Zit je in een sollicitatiegesprek? Vouw je handen in een zelfverzekerd ‘steepling’-gebaar. Wil je een open gesprek met je baas aangaan over je ideeën voor het bedrijf? Richt je voeten naar hem toe. En ben je zenuwachtig voor een presentatie of een speech op de bruiloft van je broer? Gebruik je borstkaststem: drukt je zenuwen de kop in en je komt geloofwaardig over ook nog.
Oefening baart kunst!
Hoe natuurlijk die verbale en non-verbale communicatie je namelijk af gaat, hoe assertiever en effectiever je boodschap overkomt bij de ander. Of dat nu een vreemde is die je de weg vraagt of je partner die je ten huwelijk vraagt: je communicatie kan maar beter duidelijk zijn – in wat je woorden zeggen én wat je lichaamstaal zegt.
Meer leren?
Meer leren over slimmer leven en beter omgaan met de mensen om je heen? Volg onze ééndaagse cursus assertiviteit – bomvol handige tips, slimme trucs, gepersonaliseerd advies en professionele communicatietechnieken!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
