Je ziet een groepje mensen in gesprek. Je wil je er best bijvoegen, maar twijfelt. “Wat als ik een vreemde eend in de bijt bent?” Vlekkeloos deelnemen en zo’n gesprek voeren (zonder ongemakkelijkheid!) is een kwestie van weten welke 3 dingen je wel doet– en wat dé absolute no go is.
Mensen zijn sociale dieren. Ze krijgen er maar geen genoeg van om het samen ‘over dingen te hebben’. Maar zodra zo’n praat-clustertje mensen gevestigd is – op een verjaardag of werkborrel bijvoorbeeld – en de dingen besproken worden, wordt het al gauw lastig om mee te doen in zo’n gesprek voeren. Je wil geen vijfde wiel aan de wagen zijn. En ook geen vreemde eend in de bijt. Laat staan een luistervink.
Laat ik allereerst het grootste geheim al verklappen: je hebt het zelf in de hand, die eend, dat wiel en die vink.
Jij kunt met je communicatie bepalen of je geaccepteerd wordt in een gesprek voeren of niet. Het enige dat je weten moet is:
- wat je wel moet doen,
- wat je niet moet doen
- en welke dingen je in je achterhoofd moet houden.
Wat je wel moet doen (in 3 stappen)
1. Spot hoe open de gespreksgroep is
Is het een besloten vriendengroep die een gezamenlijke vakantie bespreekt of is het een gemêleerd gezelschap dat het over ditjes en datjes heeft? Dat maakt aller eerst het verschil tussen ‘spring er tussen’ en ‘blijf hier überhaupt maar weg’.
Dé truc om dat verschil te herkennen: let op lichaamstaal.
- Kijken de deelnemers af en toe in de ruimte rond (open) of zijn alle ogen op elkaar gericht (gesloten)?
- Hebben ze hun armen over elkaar (gesloten) of losjes in hun broekzak (open)?
- Is er behoorlijk wat ruimte tussen de personen (open) of zijn alle voeten naar elkaar gericht in een krappe kringvorm (gesloten)?
Zie je het verschil? Start met spotten, en bepaal of de gespreksgroep open genoeg staat voor stap 2.
2. Luister vooral, terwijl je je bijvoegt
Wat je moet weten om deel te kunnen nemen, is waar het over gaat. Welk onderwerp is aan de orde? Wie zegt er wat over? Wat heb jij er over te zeggen? Luisteren is altijd de absolute sleutel tot een gezond assertief gesprek – zeker wanneer je je op een later moment past bijvoegt.
Dat bijvoegen doe je eerst dus alleen je oren te openen en langzaam fysiek tussen de groep te komen staan. Niet op een sluiperige manier, maar door te laten zien dat je deel wil nemen. Daar zijn ook een paar handigheidjes voor:
- Ken je iemand in de groep (op een housewarming of verjaardag bijvoorbeeld)? Groet hem of haar stilletjes door oogcontact en een knikje met glimlach of een handgebaar – en neem een plaats in in zijn of haar buurt.
- Is er geen enkele bekende in de buurt (op een netwerkborrel of de open dag van een vereniging bijvoorbeeld)? Introduceer jezelf kort door je naam te noemen of zeg alleen even ‘hoi’ terwijl je iedereen vluchtig aankijkt. Doe dit op een moment waarop niemand aan het woord is, en probeer nog uit de spotlight te blijven.
- Lijkt het er toch op dat de aandacht plots is verplaatst naar jouw aanwezigheid? Gekke stilte? Verontschuldig je en vraag of je iets onderbreekt.
Of zeg iets als “Ik hoorde dat jullie het over nachtvissen hadden. Leuk om te horen dat er meer mensen met die hobby zijn…” (begin niet meteen over jezelf, hou het bij het onderwerp!) – en het gesprek kan rustig verder gaan waar het gebleven was.
3. Neem geleidelijk deel aan het gesprek
Ook deze stap heeft weer alles te maken met luisteren, maar dit keer ook met spreken. Je kunt jezelf namelijk pas echt subtiel toevoegen aan het gesprek, zodra je zelf ook iets te zeggen hebt. Want je moet op een bepaald moment toch echt gaan deelnemen, voordat je aangezien wordt voor luistervink. Da’s pas een vreemde vogel – eh… Eend in de bijt. Dus:
- Heb je iets toe te voegen aan hetgeen dat je hoort? Noem het. Dit is een gemakkelijke en prettige manier om een gesprek in te glijden. Gaat het over het beste lokvoer bij nachtvissen? Deel je recente succesvolle ervaring.
- Begrijp je het onderwerp niet en heb je dus ook niets in te brengen? Vraag dan gerust waar ze het precies over hebben. Of stel een vraag over het onderwerp. Zo kom je oprecht geïnteresseerd over en zul je snel geaccepteerd worden.
Belangrijkste take-away hier: zodra je jezelf in een groep hebt gewerkt, is het dus niet de bedoeling om meteen de focus naar jezelf te verleggen. Probeer je op de achtergrond te houden, maar laat je aanwezigheid blijken.
Begin bijvoorbeeld met een beaming op de mening van een ander. Gooi je eigen mening daarna eens in de groep (zolang die oprecht is en die inhoudelijk relevant is) en na verloop van tijd kun je je volledig mengen in het gesprek.
Wat je niet moet doen
Je weet nu hoe je op een subtiele en assertieve manier kunt deelnemen aan gesprekken: hoe het wel moet, dus. Maar om de kunst helemaal onder knie te krijgen is het ook belangrijk om te weten wat dat ene ding is dat je zeker niet moet doen…
Één regel: onderbreek nooit een ander
Daar kijkt een groep vreemd van op, als je plots nadert en een ander onderbreekt
Niet wanneer je jezelf introduceert, niet wanneer je je zojuist in het gesprek gemengd hebt en ook niet wanneer je volledig deelneemt. Nooit. Iemand. Onderbreken. Onthouden.
Iemand onderbreken is namelijk een agressieve houding, geen assertieve houding. Je neemt de waarde van wat de ander aan het zeggen is niet in acht en denkt alleen aan wat jij kwijt wil. Een waardige assertieve houding is er één die ruimte laat voor wat de ander te zeggen heeft, net zo zeer als hij of zij dat bij jou doet wanneer jij ‘aan de beurt’ bent.
Houd je bijdrage aan het gesprek dus voor je tot er een korte stilte of pauze valt. Spring daarin (mits wat je gaat zeggen nog altijd relevant is). Want een groep wacht nu eenmaal op initiatief vanuit jouw kant, zodra daar een mogelijkheid voor is. Niemand zal zeggen: “Hey, jij kwam er net bij staan. Hoe denk jij over nachtvissen?”
Néém dat initiatief, zelf, zodra die opening ontstaat. Want, zoals gezegd: je hebt het helemaal zelf in de hand.
Dus
Samengevat is aansluiten bij een pratende groep en meedoen aan dat gesprek voeren niet lastig. Je kunt jezelf wel erg ongeliefd maken als je dat net verkeerd doet. Hoe je het goed doet, in 3 stappen:
- Spot eerst hoe open de gespreksgroep is. Let op de lichaamstaal! Lijk je welkom? Door naar stap 2.
- Luister, terwijl je je langzaam fysiek bij de groep voegt. Niet sluiperig, maar via een bekende of door ‘hoi’ te zeggen terwijl je vluchtig de groep rondkijkt.
- Deel geleidelijk je vraag, mening of ervaring op een moment dat het relevant is en er een stilte ontstaan is.
Belangrijke no go is namelijk: iemand onderbreken.
Jezelf bij een gesprek voegen en is namelijk net als een gesprek voeren een kwestie van anderen laten uitpraten, luisteren en op een moment dat niemand anders spreekt een vraag stellen of een reactie geven. Dat is een gesprek voeren op een assertieve manier, in plaats van een agressieve (anderen onderbreken en de spotlight meteen op jou laten shinen: vreemde eend) of een passieve benadering (erbij sluipen en helemaal niks zeggen: luistervink).
Waar je ook bent, met wie je ook spreekt: een gesprek voeren doe je assertief.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
