Voor sommigen is het een uitdaging, voor anderen een makkie, maar als er 1 ding gebeurt tijdens het presenteren – dan faalt iedereen: de draad kwijtraken. Haperen. Onderbroken worden. Vergeten. “Ehhh…” lijkt je enige uitweg, maar met 3 presentatie tips van Hollywood-sterren en presentatie-killers kom je weg met elke hapering! Sterker nog: ze maken je presentatie beter. Dit is hoe.
Presenteren is een vaardigheid die je maar net moet bezitten: van nature, of door de juiste presentatie tips te kennen. In de meeste gevallen komt het je niet aanwaaien – op die paar charmante en zelfverzekerde types na – en moet je het dus van de juiste presentatie tips en technieken hebben.
Om effectief en zelfverzekerd te presenteren, als niet-presentatie-natuurtalent, moet je maar net weten dat:
- Lichaamstaal het grote verschil maakt – een powerpose helpt je geloofwaardig en zelfverzekerd overkomen.
- Je stemgeluid het grote verschil maakt – hoogte, trilling en ritme maken dat mensen luisteren, of niet.
- Stiltes het grote verschil maken – niet spreken op de juiste momenten, zoals Steve Jobs doet, maakt je verhaal overtuigend en je publiek betrokken.
Aantrekkingskracht, is boven alles de manier om mensen naar je te doen luisteren en vol overtuiging je presentatie over te brengen. Maar je kunt het hebben of aanleren, om je presentatie succesvol te maken, zodra je onderbroken of afgeleid wordt in je presentatie, faal je alsnog.
Het is dé alles overstemmende beslisfactor die je presentatie een succes maakt of niet: kun je omgaan met onderbrekingen en afleidingen?
Het slechte nieuws: op dit moment waarschijnlijk niet, want je was zo gefocust op je presentatie in elkaar zetten – en misschien zelfs op je lichaamstaal en stemgeluid – maar daar had je nog niet aan gedacht. Of je dacht dat er niet op te anticiperen valt. Het goede nieuws: jawel, hoor. En jij kunt het ook.
De grootste presentatie nachtmerrie
Het is de grootste presentatie nachtmerrie van iedereen. Of dat zou het moeten zijn. Want het is dus de belangrijkste factor voor een wel of niet succesvolle voordracht. Onderbrekingen. Door externe óf interne factoren:
- de beamer hapert
- iemand in je publiek heeft een kriebel in z’n keel en blijft maar kuchen
- je bent je tekst kwijt
- je mist een slide in je keynote
- er blijft een lamp knipperen als een discolicht
- telefoons rinkelen
- je stoot je glas water om
- je baas zit vooraan in de ruimte en blijft je dwingend aanstaren, maar je weet niet waarom
- de klant zit zo kritisch te kijken dat je aan je verhaal twijfelt
- mensen fluisteren onderling
- je had vanochtend ruzie met je partner en krijgt het voorval niet uit je hoofd
- …
Enzovoorts, enzovoorts. De lijst is eindeloos en de kans dat het jou overkomt dus aanzienlijk. Het kan gebeuren. Het gebeurt. En het enige wat je kan doen is het laten gebeuren – en er vervolgens adequaat op reageren, welke van de bovenstaande varianten van onderbrekingen het ook is.
Te voorkomen zijn onderbrekingen in een presentatie namelijk niet, en negeren kun je misschien alleen bij kleine voorvalletjes nog even doen: reageren is wat werkelijk werkt. Het helpt je namelijk niet alleen uit de grootste presentatie nachtmerrie: het maakt je presentatie zelfs beter wanneer je op de juiste manier reageert.
Reageren op onderbrekingen – 3 presentatie tips
Adequaat reageren op onderbrekingen van je presentatie is dus de sleutel tot succes. Als je dat goed doet, maak je jezelf en je presentatie zelfs geloofwaardiger en memorabeler. Onderbrekingen als kans, in plaats van nachtmerrie – dat is wat Hollywood acteur Mark Ruffalo ervoer toen hij een belangrijke scène in de film ‘You Can Count On Me’ opnam in 2000.
Kijk maar even goed naar de mot die hier van 0:15 tot 0:25 onaangekondigd komt rondfladderen, terwijl Laura Linney en Mark Ruffalo spreken:
Zie je wat Ruffalo doet? Hij raakt niet uit balans door de onderbreking en kapt zijn hele verhaal af, maar hij neemt de onverwachte wending mee in het verhaal. Het maakt de scène – een voordracht die goed te vergelijken is met presenteren – en zijn karakter des te geloofwaardig en overtuigend.
Mark Ruffalo over de onverwachte onderbreking in die scène, aan Rebecca Mead van the New Yorker:
“Ik heb veel scènes in andere films gespeeld. Wanneer een mot erin vliegt, wordt die onderbroken en het beest gedood. Het is hinderlijk, en niet acceptabel. Maar in deze film zetten we de scène gewoon voort. Het landt op mijn hand, en we blijven gewoon praten terwijl het over mijn hand loopt, en dan weer wegvliegt.”
Met als resultaat van die adequate reactie, in plaats van het hele verhaal boem-pats stilleggen:
“Het is waarschijnlijk één van de meest belangrijke momenten die ik als acteur heb meegemaakt. Daarna kwam de regisseur naar me toe gerend en zei ‘oh, my god – die mot!’. Hij was zo blij.”
Niet haperen of zelfs stilvallen, maar subtiel reageren en de onderbreking meenemen in je verhaal, is precies wat je ook bij een presentatie zou moeten doen. Het maakt dat je des te overtuigend, zelfverzekerd en geloofwaardig overkomt – net zoals bij Ruffalo en zijn (uitbundig geprezen) acteerprestatie.
Geen geprezen topacteur? Dan kun je nog steeds wat Mark Ruffalo kan, als het op omgaan met onderbrekingen aankomt, om een top-presentatie neer te zetten. 3 presentatie tips, die iedereen kan opvolgen, voor hetzelfde resultaat:
1. Ga (juist!) off-script
Weet precies wat je wil zeggen, en oefen ook hoe je dat wil doen, maar probeer geen complete en exacte tekst niet uit je hoofd te kennen. Zorg dat je de grote lijnen van je verhaal kent, leg ze desnoods vast in bulletpoints op een spiekbriefje, en hou het daarbij. Zo hou je de ruimte om off-script te gaan, zodra je een afleiding of onderbreking tegenkomt.
Bijvoorbeeld:
Was je net aan het spreken over de jaarcijfers en rinkelt de mobiel van één van de afdelingsmanagers die er gehaast mee naar buiten loopt om op te nemen, dan kun je daar rechtstreeks op inspringen door iets te zeggen als:
“Zo te zien komt het door Mark die maar niet ophoudt met werken, dat we deze geweldige groeicijfers hebben.”
– en terug naar je laatste bulletpoint, waar je verhaallijn was gebleven. Iedereen is weer bij de pinken, en jij laat zien dat je de situatie volledig onder controle hebt.
Mooi extra detail hieraan is: de humor, die helpt.
2. Val terug op lachen (niet huilen)
Iets meer catastrofale onderbrekingen dan iemands telefoon die afgaat, kunnen ook voorkomen. Van de zenuwen stoot je je glas water over de laptop met je presentatie, die vervolgens fel oplicht, een ultrasoon piep-geluid laat horen en het dan compleet begeeft.
Je laptop is kapot, je keynote is van het scherm verdwenen, je broek zit onder de waterspetters en je publiek is helemaal uit z’n doen. Erger kan niet, toch?
Laptop hapert, keynote verdwenen? Geen paniek.
In tranen uitbarsten en wegvluchten ís hier een optie, eentje die je niet te verwijten valt, maar het is niet de beste. Terugvallen op lachen werkt beter, merkte professioneel spreken en presentatie-expert Sam Harrison – die deze exacte situatie in levende lijve meemaakte:
“Het was een lachen-of-huilen moment, en tegen al mijn instincten in besloot ik te lachen. Mijn publiek lachte mee – oké, misschien lachten ze me uit – maar de spanning verdween en ik kon vooruit met mijn presentatie, al dan niet zonder slides. Ik kon koers houden, wat niet was gelukt als ik was gaan huilen of mijn lach had ingehouden.”
Neem die lead dus, en vul de geschrokken stilte vlak na het incident met een voorzichtige lach. Geen bulderlach: niet overtuigend. Een schuldbewuste ‘ik-ben-een-kluns’ lach, die je publiek maar al te graag zal overnemen. Massaal gestokte adem komt vrij en een vlaag van opluchting verlicht de zaal.
3. Betrek degene die je onderbreekt
Een onderbrekende situatie negeren is in geen enkel geval ‘the way to go’, vooral wanneer die onderbreking erg opvallend is. Een kuchje uit de zaal kun je voorbij laten gaan, dat is geen échte onderbreking, maar een medewerker van de Technische Dienst die in een hoek van de zaal luid hamerend en klussend met de elektriciteitskast bezig is; die kun je niet negeren.
geklus in de spreekruimte – niet te negeren
Precies de situatie die meester-spreker Brian Tracy meemaakte tijdens een lezing over klantrelaties, voor een groot publiek. De klusser was enorm aanwezig in de zaal en iedereen werd door hem afgeleid. Tracy probeerde hem niet uit alle macht te negeren, maar benaderde hem – kwam van het podium met een draagbare microfoon en ondervroeg hem naar zijn naam en wat hij aan het repareren was (de airco, omdat mensen geklaagd hadden over de warmte).
Tracy:
“En mag ik jou vragen, Paul: wat is het lastigste aan jouw baan?”
Paul:
“Nou, dit eigenlijk. Mijn werk doen en iedereen ondertussen comfortabel en tevreden houden, zelfs wanneer er nog 100 man in de ruimte aanwezig zijn.”
Tracy bedankt hem voor dat eerlijke antwoord, en richt zich weer tot de zaal:
“Zie je, mensen, we hebben allemaal een probleem zoals dat van Paul. Klanten vragen je expertise, en het is aan jou om de klus te klaren en alle betrokken partijen comfortabel en tevreden te houden, wat de omstandigheden ook zijn.”
Gewaagd en spitsvondig, maar te doen voor een ervaringsexpert als Tracy. Jij kunt hetzelfde doen, maar het op iets veiliger terrein houden. Stel een met zijn buurman fluisterend publiekslid een vraag die relevant is voor je verhaal, en die hem weer bij de les helpt. Niet om hem voor aap te zetten, maar om hem (en daarmee de rest van de zaal) bij de pinken te houden, door hem subtiel te betrekken bij je presentatie.
Is je hele publiek onrustig en rumoerig, dan werkt een collectieve vraag net zo goed om de aandacht terug te winnen je koers te herpakken:
“Wie van jullie heeft ervaring met ontevreden klanten, terwijl je zo hard je best deed hen tevreden te houden? – Steek je hand op!”
En iedereen is weer bij de les.
Bij jouw les. Jouw presentatie, waar jij de controle over houdt – welke onderbreking er ook de kop op steekt. Of dat nu een afleiding in de zaal, in de apparatuur, in je hoofd of door je klunzige aanleg is: jij reageert, zodat jij de controle en koers houdt – met de 3 presentatie tips van 3 pro’s:
- Ga off-script, zodat je kunt inspelen op onderbrekingen, door niet de exacte woorden maar de grove lijnen van je verhaal te onthouden – zoals Hollywoodster Mark Ruffalo deed.
- Lach liever, dan dat je in tranen uitbarst of een lach probeert te onderdrukken, wanneer zich catastrofale onderbrekingen voordoen – zoals presentatie expert Sam Harrison deed.
- Betrek onderbrekers, maar houd de touwtjes zelf in handen, door hen (of de hele zaal) relevante vragen voor je verhaal te stellen – zoals meesterspreker Brian Tracy deed.
Meer leren over presenteren?
Klaar voor nog meer presentatie tips en professionele praktijk-oefening van jouw presentatie skills? In de 1-daagse training Assertiviteit komt overtuigend presenteren met de juiste (non verbale en verbale) communicatie uitvoerig aan bod!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
