Iemand die voordringt, in de rij bij de pinautomaat bijvoorbeeld, is een typische schender van je grenzen. Een fout van de ander, maar het is aan jou om je eigen grenzen te bewaken. “Opkomen voor jezelf!” wordt er dan vaak goedbedoeld gezegd. Maar hoe doe je dat in zo’n publieke situatie, zónder heisa te maken?
Daar sta je dan. In de rij, al zeker 10 minuten met nog 4 wachtenden voor je. Maar goed, er is nu eenmaal geen andere pinautomaat te vinden in de wijde omtrek, dus wacht je nog maar even.
Terwijl je dat denkt, komt er uit het niets een dame tevoorschijn die een praatje aanknoopt met de tweede wachtende in de rij. De rij loopt was scheef, dus je hebt niet meteen in de gaten dat ze erbij is komen staan. En nu lijkt het er op dat ze niet meer weggaat. Ze blijft maar kletsen en neemt ondertussen plaats achter deze persoon. Iedereen begint langzaam door te krijgen wat er gebeurt, maar niemand doet iets. Misschien gaat ze nog weg, misschien wel ze echt gewoon alleen even met deze persoon kletsen.
Zie je het nog niet helemaal voor je? Deze video brengt het allemaal prachtig in beeld, onder de noemer “chat and cut”. Briljant gevalletje van opkomen voor jezelf.
Dan komt daar het punt dat je beseft dat je hier met een voordring-klassieker te maken hebt en dringt de bekende gedachte zich in je hoofd op:
“Waar haalt die persoon het lef vandaan om voor te dringen?”
Welke reactie daarop volgt, verschilt per persoon. De 2 standaard-reacties klinken ongeveer zo:
- De passieve of subassertieve reactie“Ik hou m’n mond maar, ik heb geen zin in gedoe.” (in het eigen hoofd, waarop verder geen actie volgt, maar de frustratie blijft)
- De agressieve versie “Hé, zou je niet eens op je beurt wachten?!” (luid, zodat iedereen het kan horen en er wellicht een conflict ontstaat)
Allebei mis, want het kán zijn dat die persoon jouw recht op je beurt niet respecteert en er mee weg komt, maar het kan ook zijn dat hij of zij niet eens doorheeft wat-ie doet en onterecht ‘aangevallen’ wordt.
Met ‘voor jezelf opkomen’ wanneer iemand voordringt bedoel ik iets anders de 2 standaard-reacties hier boven. Er ís namelijk een derde optie… De assertieve manier van opkomen voor jezelf (zoals de man in de video heel netjes doet).
Jouw eigen assertieve voordring-reactie bouw je al op in een paar stappen.
Opkomen voor jezelf, in 3 stappen
Een assertieve aanpak is altijd een gulden middenweg, zelfs als het om opkomen voor jezelf gaat. Dat kun je namelijk ook doen zonder dat ‘de dader’ er mee wegkomt én zonder hem of haar te beledigen en conflicten uit te lokken.
Jij komt dus niet alleen als winnaar uit de bus, je zit de ander ook nog eens geen strobreed in de weg en kunt daarna nog steeds goed samen door één deur. Wel zo handig, als je de relaties met de mensen om je heen – en zelfs die met onbekenden – gezond wil houden. Ok, tijd voor een praktische aanpak:
1. Schat de situatie in
Voordat je ‘opkomen voor jezelf in werking zet’, probeer eerst de situatie voor de ander in te schatten. Doet ze het expres? Ziet ze er geen kwaad in? Heeft ze misschien een goede reden? Is er een cultureel verschil in het spel? Sta open voor verschillende redenen waarom iemand zou voordringen. Veroordeel niet meteen.
Zo houd je door het ontwikkelen van je empatisch vermogen je emoties in toom, voordat je de interactie aan gaat. Wel zo belangrijk, als je niet naar die bekende agressieve benadering wil doorschieten.
2. Spreek aan vanuit jouw perspectief
Dit is het moment waarop je noch je mond houdt, noch de aanval inzet, oftewel: assertief opkomen voor jezelf. Je legt hier op rustige en bekwame toon uit wat jouw perspectief is in de situatie. Hoe jij ziet dat het gebeurt (diegene dringt voor onder het motto van een praatje), zet de feiten op een rij en vertel wat dat met je doet (je voelt je in de maling genomen).
Tip: start je gesprek met “Ik…”
“Mevrouw? Ik heb het idee dat u aan het voordringen bent. Wij staan hier met zijn allen al zeker 10 minuten en u komt net pas aanlopen. Ik voel me nogal gepasseerd.”
3. Doe een suggestie voor verbetering
Benadruk zo nodig hoe je de situatie liever ziet (nog altijd beheerst en kalm) en vraag of zij dat ook zo ziet:
“Ik had graag dat u, net zoals iedereen, achteraan in de rij zou aansluiten – denkt u ook niet dat dat netter zou zijn?”
Wacht haar reactie af – die in de meeste gevallen verontschuldigend en jouw suggestie opvolgend zal zijn – en neem daar genoegen mee. Bedank haar voor de moeite en het begrip.
In 90% van de gevallen zal de situatie waarbij je bent opgekomen voor jezelf daarmee afgedaan zijn. Heb je echter te maken met een bijzonder gepikeerd gevalletje, dan kan het gebeuren dat ze weigert achteraan in de rij aan te sluiten. Richt je in dat geval op de mensen om je heen (zoals, wederom, de man in deze video ook doet richting de man vóór hem).
“Volgens mij ben ik niet de enige die er zo over denkt, toch?”
Zodra je bijval krijgt, zal ze uiteindelijk bezwijken onder de groepsdruk. En: opgelost!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
