Het is tijd voor je wekelijkse ochtendmeeting op het werk. Je hebt vrijdag tot laat zitten zwoegen op een uitgebreid plan om voortaan efficiënter samen te werken. Enthousiast presenteer je het aan je collega’s. De meesten zijn net zo enthousiast als jij. Maar één collega is zichtbaar geïrriteerd. Hij zit niet op verandering te wachten. Helaas. Hoe kun je omgaan met weerstand op het werk? Alvast een tipje van de sluier: niet door er tegenin te gaan, wel door te luisteren.
Een logische eerste reactie op weerstand is om jouw standpunt te verdedigen. Of zelfs de ander er met uitgebreide uitleg van proberen te overtuigen dat jouw plan dé juiste manier is om het aan te vliegen.
Maar weerstand is helaas een emotionele toestand die je niet zomaar oplost door uitleg te geven. Tegenargumenten geven is dus niet het beste wat je kunt doen om weerstand te verhelpen. Het kan zelfs een averechts effect hebben.
Hoe pak je het dan wel goed aan? Luister naar je collega en erken zijn bezwaren! Je collega is niet koppig om het koppig zijn. Hij vindt het misschien lastig om te veranderen, heeft zo zijn eigen ideeën over je plan of voelt zich beperkt in zijn vrijheid. Allemaal redenen waarom hij zijn vaste routines liever niet overboord gooit. Logisch, we willen – puntje bij paaltje – allemaal vaak liever vasthouden aan hoe we dingen gewend zijn. Alleen al omdat dat hersencapaciteit scheelt.
Waar komt weerstand vandaan?
Hoe schiet je collega opeens in die weerstandmodus? Nou, zo “opeens” blijkt het niet te zijn. Uit onderzoek, onder andere door J. Brehm, blijkt dat weerstand vaak in een paar stappen ontstaat. J. Brehm ontwikkelde op basis van zijn onderzoek de bekende reactantietheorie om te verklaren hoe weerstand werkt in drie stappen.
- Eerst voelt een persoon zich op een oneerlijke manier beperkt in zijn handelen. (Je collega vindt het lastig dat hij niet meer zelf kan bepalen hoe hij te werk gaat.)
- Vanuit die beperking ontstaat een gevoel van weerstand. Een heel sterk, emotioneel gevoel dat iemand koppig of zelfs irrationeel kan maken. Zo ga je door weerstand vaak datgeen waarin je beperkt wordt opeens positiever beoordelen en ga je de beperking juist uitvergroten. (Je collega wijst je voorstel pertinent af en wil het liever niet horen. Hij ziet vooral de voordelen in van jullie oude werkwijze.)
- Om dat nare gevoel weg te maken, wil de persoon de beperking opheffen. (Je collega gaat met je in gesprek in de hoop jou het nieuwe plan uit het hoofd te praten.)
Je kunt je na het lezen van die stappen vast voorstellen dat tegenargumenten niet goed helpen om weerstand uit de lucht te helpen. Dat staat eerder gelijk aan olie op het vuur gooien. En dat wil je al helemaal niet als iemand al de hakken in het zand zet.
Omgaan met weerstand op de werkvloer, zo doe je dat!
Het is beter om open te staan voor het standpunt van de ander en daar op een respectvolle manier op in te gaan. Ook als je je totaal niet herkent in het standpunt van de ander, kun je er op een goede manier op reageren.
Deze 7 tips helpen je omgaan met weerstand – op de werkvloer of in andere situaties.
Tip 1: kijk waar de weerstand vandaan komt
Er is een reden dat de ander zijn hakken in het zand zet. Misschien vindt je collega jouw voorstel gewoonweg inhoudelijk niet goed. Het kan ook zijn dat hij zich beperkt voelt door jouw verandering. Of misschien heeft hij het gevoel geen inspraak te hebben of heeft hij simpelweg weerstand tegen verandering – in welke vorm dan ook. Door af te tasten wat de reden voor de weerstand is, kun je er beter op reageren. Zaak dus om die reden te onderzoeken!
Stel je collega vragen vanuit oprechte interesse om de oorzaken van de weerstand boven tafel te krijgen. Vul daarbij niet in voor de ander, maar stel open vragen. Bijvoorbeeld “Waarom vind je dit lastig?” of “Waarom denk je dat dit plan niet zou werken?”. Sta daarbij open voor de reactie van de ander – ook als je collega allesbehalve enthousiast is over je plan.
Wat ook kan helpen, is om aan te geven wat je qua non-verbale signalen bij de ander merkt. Dat zijn soms goede aanknopingspunten voor een constructief en begripvol gesprek. Het gaat dan om observaties als “Ik zie dat het je raakt.” of “Ik merk dat je er onrustig van wordt. Waar komt dat vandaan?”.
Gebruik deze tactiek vooral als je collega wat halsstarrig lijkt en niet direct met argumenten komt. Over het algemeen geldt: hoe helderder je de bezwaren en argumenten hebt, hoe beter je er op een helpende manier op kunt reageren.
Tip 2: wuif de bezwaren niet klakkeloos weg
Zodra je ernaar vraagt, komt de ander ongetwijfeld met een reeks aan bezwaren. Terecht of onterecht. Je kunt natuurlijk proberen om die bezwaren één voor één uit de weg te ruimen, maar dat is niet altijd haalbaar. Effectief is het vaak ook niet.
Zo vindt je collega het misschien lastig om dingen voortaan anders aan te pakken. Daar kun je weinig tegenin brengen, want jouw plan zorgt er inderdaad voor dat jullie bepaalde routines moeten omgooien. In plaats van bezwaren weg te wuiven of er vol tegenin te gaan, is het handiger als je bezwaren parkeert om er later nog iets over te zeggen. Het is dan aan jou om er wel of niet daadwerkelijk later op terug te komen.
Wat beter werkt dan wegwuiven, is simpelweg erkennen dat de ander voelt wat hij voelt. Toon begrip voor het standpunt van je collega (al is het maar met de simpele woorden “Ik begrijp het!”) en probeer empathisch te zijn. Daardoor zal de ander meer bereid zijn om naar jou te luisteren dan wanneer je acuut tegen zijn standpunt ingaat.
Tip 3: benoem wat de ander eraan heeft
Als je collega weerstand ervaart, kan hij een tikkeltje onredelijk of irrationeel uit de hoek komen. Vooral in situaties waarin hij zich beperkt voelt in zijn doen en laten. Daar kan je collega zelf ook niets aan doen. Dat is wat weerstand met je doet.
In de weerstandmodus zit je collega zo in het gevoel van beperking dat hij misschien niet eens meer openstaat voor de voordelen van jouw nieuwe werkwijze. Daar moet je natuurlijk iets aan doen om je collega ook binnen dit nieuwe plan goed te laten functioneren!
In plaats van bezwaren weg te werken, kun je beter benoemen waarom jouw voorstel wel voordelen heeft. Doe dat niet door allerlei vage algemene voordelen te benoemen, maar benoem juist wat de ander aan jouw voorstel heeft. Bijvoorbeeld: “Met deze nieuwe werkwijze kun jij ook tijd besparen.” Zo maak je je voorstel aantrekkelijker en verminder je hopelijk de weerstand.
Tip 4: blijf constructief en vriendelijk
Als je alleen zelf aan het woord bent, zal dat de gevoelens van de ander niet doen afnemen. Geef bij voorkeur de ander de ruimte om vragen te stellen en meningen te uiten. Alleen als jullie allebei de gelegenheid hebben om je uit te spreken, is het gesprek constructief en kan het ergens toe leiden waar jullie allebei tevreden over zijn. Ook kun je zo laten merken dat je waarde hecht aan de mening van de ander.
Blijf daarbij steeds rustig en vriendelijk. Ook als de ander boos wordt of zichtbaar geïrriteerd is. Schreeuwen wekt nog meer schreeuwen op. Een rustige houding stimuleert de ander juist om rustig te blijven. Precies wat je wilt hebben voor een constructief gesprek!
Tip 5: check je interpretaties met open vragen
Niet invullen voor een ander is iets wat een heel belangrijk punt gaat zijn in elk gesprek over weerstand. Het kan best zijn dat de signalen die je collega non-verbaal uitstuurt heel anders bedoeld zijn dan de conclusie die jij daaruit trekt. Misschien heeft je collega net een lastig conflict met zijn partner gehad en reageert hij daarom wat kortaf. Dan heeft het niets met jou of met dit gesprek te maken.
In plaats van voor de ander in te vullen dat hij een bepaalde mening heeft, kun je dit beter ter verificatie aan de ander voorleggen. Open vragen zijn daar heel goed voor. Ook doorvragen op wat de ander zegt, is een handige manier om de juiste conclusies boven tafel te krijgen. Dat is een handige tactiek vooral in situaties waarin je weerstand ervaart bij de ander, maar niet precies weet waar het vandaan komt.
Tip 6: vraag naar suggesties
Weerstand wegnemen betekent ook oog hebben voor het standpunt van de ander die weerstand voelt. En voor zijn suggesties. Schuif niet meteen alternatieve ideeën van tafel, maar ga een constructief gesprek aan. Doe dit door de vraag te stellen wat de ander een goed alternatief zou vinden. Of informeer wat hem zou helpen om wel in jouw methode mee te gaan.
Misschien kan een simpele helpende hand bij het oppakken van de nieuwe methode je collega al over de streep trekken om zijn mening bij te stellen.
Tip 7: neem een zelfverzekerde houding aan
Of het nu gaat om omgaan met weerstand op het werk of in de privésfeer, een zelfverzekerde en assertieve houding is altijd helpend. Assertiviteit betekent niet over een ander heen walsen, maar wel duidelijk en stellig zijn in wat je zegt. Dat biedt helderheid voor jezelf, maar ook voor de ander.
Uit onzekerheid ben je misschien geneigd om snel toe te geven of aan jezelf te twijfelen. Misschien laat je jouw goede plan zelfs varen als je op weerstand stuit. Niet doen! Belangrijk is om het gesprek zelfverzekerd aan te gaan en op een assertieve manier met je collega in gesprek te blijven. Dus door je standpunt respectvol en zelfverzekerd over te brengen, op een manier die vooral glashelder is.
Een assertiviteitstraining is ook een handige vorm van training in omgaan met weerstand. Zo’n training kan je helpen om aan je houding te werken, duidelijk te communiceren en daarbij jezelf niet door een vlaagje weerstand van je stuk te laten brengen. Niet alleen in deze specifieke situatie, maar ook in vele andere situaties is assertiviteit een skill die we gebruiken om effectief te communiceren.
Ga beter om met weerstand, volg een training assertiviteit!
Wil jij – ook bij weerstand in gesprekken – jezelf krachtig en duidelijk kunnen uitdrukken? En dat zonder over je grenzen heen te laten gaan of je mening in te slikken? Volg dan de populairste training assertiviteit van Nederland. Je kunt de training assertiviteit zowel online als op locatie volgen.
In slechts 1 dag krijg jij alle praktische handvatten om voortaan beter om te gaan met weerstand en in welke situatie dan ook krachtig, zelfverzekerd en duidelijk over te komen. Je zult zien dat dat niet alleen voor jou, maar ook voor je gesprekspartner fijn is.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
