Je schouders worden regelmatig gebruikt om op te huilen. En ook zodra iemand zijn hart moet luchten ben jij dé aangewezen persoon. Toch laat het je vaak niet koud. Integendeel: ook jij raakt gefrustreerd, woedend of verdrietig. Dat wil je niet. Hoe jij je hier tegen wapent? Simpel: 5 simpele methodes leren je omgaan met de emoties van anderen (zonder er zelf de dupe van te worden).
Leren omgaan met de emoties van anderen dankzij 5 tips
Je vindt het geen probleem: aanhoren hoe gefrustreerd je collega is omdat die klant op het laatste moment terugkrabbelde. Bij thuiskomst je verdrietige partner bijstaan na een ongekende zware dag: je ziet het als vanzelfsprekend. Maar toch… — ook jou gaat het niet in de koude kleren zitten.
Jij kunt immers ook maar zoveel verdriet, frustratie of woede aanhoren voordat je merkt dat het ook effect heeft op jou. Ineens heb ook jij een rothumeur. Ineens schiet ook jij uit je slof of voel je je aangedaan.
En eigenlijk is dat onnodig.
Het blijkt namelijk dat je jouw weerbaarheid kunt trainen — de vaardigheid om wel andermans problemen en gevoelens aan te horen zonder je daarbij te laten beïnvloeden.
En dat wil je. Niet zodat je anderen beter kunt bijstaan, maar ook zodat jij niet de dupe wordt van andermans emoties. Je doet het zo:
1. Zie emoties als een puzzel, niet als een probleem
Zodra iemand dichtbij je kampt met overweldigend verdriet, woede of frustratie is het vanzelfsprekend om hun emotie te beschouwen als een probleem. Dat is waarom we vaak direct advies of hulp willen bieden. Je wilt immers je partner, vriend of collega uit de bres helpen.
Toch werkt dit vaak niet. Iemand goed bedoeld advies geven wanneer de gemoederen hoog oplopen, is vaak alles behalve effectief.
Maar wat nu als je iemands emotie niet langer als een probleem ziet? Wat als je het op een andere manier benadert; als een puzzel?
Negatieve emoties van een ander bestempelen als een probleem dwingt jou haast als een moreel kompas op te treden: zijn zijn of haar emoties goed of slecht? Mag hij zich zo voelen? Is het normaal dat zij dit denkt?
Emoties daarentegen zien als losse puzzelstukken neemt de verantwoordelijkheid bij jou weg. In plaats van naar een oplossing te zoeken, kun je er ineens met nieuwsgierigheid naar kijken. En dat maakt het veel makkelijker om een ander te valideren, of begripvol en empathisch op te treden.
Let daarom eens op je eigen gedachten wanneer je met iemand spreekt die erg emotioneel optreedt. Hoe ervaar jij zijn of haar gevoelens? Denk je in problemen of vanuit nieuwsgierigheid?
Probleemgericht denken wil je namelijk niet:
- “Heeft hij niet door dat dit slecht voor hem is!”
- “Wist ze maar welke impact dit op haar werk had, dan zou ze nooit deze keuze maken.”
… wel vanuit nieuwsgierigheid:
- “Wat zou door haar hoofd gaan dat zij zich zo naar voelt?”
- “Wat zou er voor gezorgd kunnen hebben dat hij zich dit zo aantrekt?”
Het voorkomt dat jij emoties hoeft te beoordelen op basis van moraliteit en dat jij je er zelf door laat beïnvloeden. Jij kunt er voor je partner, vriend of collega zijn. Zonder oordeel.
2. Gebruik omgekeerde empathie
Empathie is het jezelf kunnen plaatsen in andermans schoenen; het kunnen voorstellen wat iemand denkt, voelt of ervaart. En hoewel dat een ontzettend belangrijke vaardigheid is om te hebben, bestaat er ook een andere variant. Een die uitstekend van pas komt wanneer je dealt met andermans emoties;
Omgekeerde empathie; in plaats van jezelf in andermans schoenen te plaatsen, probeer jij je te herinneren hoe het voelde toen jij die schoenen droeg.
Met andere woorden: je probeert je een soortgelijke gebeurtenis voor te stellen, die jou op een soortgelijke manier dwars zat en waarbij je soortgelijke emoties en gedachten ervoer.
Stel dus dat je collega ontzettend gefrustreerd is, bedenk dan wanneer jij je zo voelde.
- Wat zorgde er toen voor dat jij je zo voelde?
- Welk soort gedachten kwamen daarbij naar boven?
- Hoe reageerde de mensen om je heen?
- En het belangrijkste: wat had jij op dat moment gewild of nodig gehad?
Omgekeerde empathie is vaak een krachtige manier om iemands interne strijd te begrijpen. Jij hebt het zelf ervaren, waardoor hun emoties niet enkel meer hypothetisch zijn.
En hoe meer jij je kunt verplaatsen in een ander, hoe oprechter jij hen kunt bijstaan zonder jezelf teveel te laten beïnvloeden.
3. Houd een spiegel voor
Een andere veelgemaakte fout wanneer het aankomt op het omgaan met emoties van anderen, is dat je je begeeft in de zogenaamde ‘Oplos-Modus’.
Je vriend beschrijft hoe zij zich voelt en waardoor hij denkt dat het komt. Jij, iemand die natuurlijk het beste met z’n kameraad voor heeft, wil gelijk de negatieve emoties oplossen.
Toch werkt dat niet. En op 1 simpele reden:
De meeste mensen die kampen met negatieve gedachten en gevoelens zoeken niet zozeer naar een oplossing. Ze willen slechts gehoord en begrepen worden.
En dat voelt wellicht als het omgekeerde van wat jij denkt dat goed is, maar zodra je het effect dat het op je vriend heeft ziet, voelt niet alleen hij zich beter maar jij ook.
Hoe je die ‘Oplos-Modus’ loslaat en eindelijk toekomt aan de ander aanhoren? Simpel: door een techniek toe te passen die Reflectief Luisteren heet.
Reflectief Luisteren houdt in dat wanneer iemand jou iets vertelt je dit aan hen reflecteert; door letterlijk te benoemen wat de ander zei of door er een eigen draai aan te geven.
Bijvoorbeeld:
- “Ik kan niet geloven dat Frank me zo in verlegenheid bracht waar iedereen bij was!”. Waar jij vervolgens op antwoord: “Klinkt alsof je je echt schaamde.”
- “Je luistert nooit, je komt altijd alleen maar met oplossingen aan.” Waarop jij antwoord: “Het lijkt alsof je het gevoel hebt dat ik niet goed luister naar wat je te zeggen hebt en alles maar probeer op te lossen.”
En ja, we begrijpen dat dit misschien betuttelend of gek overkomt, maar het werkt echt.
De reden zijnde dat het niet om de inhoud van de boodschap gaat; hoe hij of zij zich voelt, daar gaat het om. Dat jij inziet dat hij zich schaamde op het werk, dat je begrijpt dat zij zich niet gehoord voelt die zaken zijn vaak belangrijker dan het probleem zelf. Het zorgt ervoor dat zij het gevoel ervaren dat jullie op één lijn zitten. En dat stelt gerust.
Spiegel daarom de woorden van een ander dus. Daarmee geef je hen iets dat waardevollers dan advies je toont hen oprecht begrip.
4. Valideer je eigen emoties
Een van de vervelendste dingen waarmee je te maken krijgt zodra je een emotioneel persoon bijstaat, zijn de emoties die jij er zelf door voelt.
Zo voel je je bijvoorbeeld gefrustreerd wanneer je partner verdrietig en melancholisch is. Zenuwachtig, wanneer je baas in woede uitbarst vanwege een mislukte deal. Geïrriteerd, wanneer een vriend in een slachtofferrol kruipt.
Kortom: andermans emoties hebben effect op je. En laat jij je daar teveel door beïnvloeden dan begeef jij je in een neerwaartse spiraal. Dit maakt het nogal een uitdaging om zowel met je eigen emoties te dealen als die van een ander. Dat is ook de reden waarom we vaak op een verkeerde manier op iemands gemoedstoestand reageren: we bekommeren ons teveel om onze eigen gevoelens.
Je eigen emoties tussentijds opmerken en managen voorkomt dit een proces dat ‘valideren’ genoemd wordt.
Valideren houdt simpelweg in dat jij je eigen emoties en gedachten erkent en jezelf er volgens aan herinnert dat het oké is om deze te ervaren.
Stel dus dat je partner zich ontzettend gefrustreerd voelt omdat hij of zij een avond heeft moeten doorwerken vanwege een onvoorziene obstakel; hij is moe, geïrriteerd en er kan geen lachje vanaf. Ondanks dat je dit de afgelopen uren door de vingers hebt gezien, begin ook jij je zo langzamerhand te irriteren.
Maar in plaats van (1) in te gaan op je irritaties en iets te zeggen dat je niet meent, of (2) boos te worden op jezelf dat nu ook jouw humeur verpest is, kun je beter de boel valideren:
Je neemt een paar seconden de tijd, merkt op dat je je gefrustreerd en geïrriteerd voelt, en herinnert je er zelf aan dat dat mag. “Het is een natuurlijke reactie. Prima.” Vraag je vervolgens af wat de meest hulpvolle manier is om hieruit te komen.
Misschien is de weg van de minste weerstand wel vroeg naar bed gaan. Of een warm bad nemen. Zolang jij beseft dat je emotie gegrond is en vanzelf weer overgaat, laat jij je minder snel meeslepen in die neerwaartse negatieve spiraal.
5. Maak je verantwoordelijkheid kenbaar
Een andere veel voorkomende valkuil is het op je nemen van de verantwoordelijkheid — jezelf aansprakelijk voelen voor de gevoelens en emoties van de ander. En dat is onzin, want:
- Je kunt enkel verantwoordelijkheid nemen voor iets waar jij invloed op hebt.
- Emoties zijn daarbij van nature niet iets waar je controle over hebt.
- En doordat je er geen invloed op kunt hebben, ben je niet verantwoordelijk voor ze ongeacht of het je eigen emoties zijn of die van anderen.
- Daarentegen zijn we wél verantwoordelijk voor onze eigen acties — voor hoe we handelen en over iets denken.
- Daarentegen toch invloed proberen uit te oefenen op iets dat buiten jouw controle ligt zorgt enkel voor frustratie, teleurstelling en wrok.
- Daarentegen actie ondernemen op wat je wél in de hand hebt helpt je groeien en vooruitkomen.
Met andere woorden: aangezien jij niet altijd in de hand hebt hoe iemand zich voelt, is het ook niet aan jou om het op te lossen.
Trek het je daarom niet al te zeer aan. Zodra jij dat begrijpt voorkom je een hoop (interne) conflicten, verspilde moeite en misverstanden.
Jij kunt je op dat moment gewoon focussen op het aanhoren van de ander en hem of haar steunen, in plaats van je schuldig te voelen dat jij niet kunt helpen.
Kortom
Het is altijd rot wanneer iemand niet lekker in zijn of haar vel zit en kampt met pijnlijke emoties — ongeacht of het om een partner, vriend, collega of om jezelf gaat. En ondanks dat het niet mogelijk is om iemands emoties op te lossen, kun je wel een paar praktische skills leren die je helpen bewust en oprecht iemand bij te staan (zonder je daarbij zelf te laten beïnvloeden).
Mocht het je dan alsnog niet lukken om de persoon te helpen, wees dan niet getreurd: vaardigheden als valideren en reflectief luisteren komen altijd van pas. Het zorgt ervoor dat jij kalm blijft in plaats van reactief of impulsief op iemands slecht humeur te reageren.
Heel veel succes.
Meer weten? Volg een cursus Assertiviteit
Meer leren over het opbouwen van weerbaarheid? Voor andermans emoties, maar ook zeker die van jezelf? Volg dan een 1-daagse cursus Assertiviteit. In deze training leer je een aantal slimme technieken en methodes waardoor je jouw emoties en gedachten beter managet. Om sterker in je schoenen te komen staan en een assertiever (werk)leven tegemoet te gaan!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Dit bericht op Instagram bekijken
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
