Heb jij de neiging om conflicten uit de weg te gaan? Logisch op zich. We willen allemaal het liefst aardig gevonden worden. Maar conflictvermijdend gedrag helpt je niet verder. Je lost er problemen niet mee op; misschien worden ze zelfs erger. Hoe ga je conflictvermijdend gedrag tegen en kun je tóch (op een prettige manier) de confrontatie aangaan? Deze 5 tips helpen je.
Conflictvermijdend gedrag komt voor in allerlei situaties. Privé en op het werk.
Stel: je collega doet of zegt iets wat je niet prettig vindt tijdens een vergadering. Toch vind je het lastig om er iets van te zeggen. Wie ben jij om er wat van te zeggen? Wat nu als je het bij het verkeerde eind hebt? En wat als de situatie uit de hand loopt? Dus slik je je woorden in. Een conflict ontstaat er niet. Maar je merkt ook: de situatie wordt er niet veel beter van.
Of een voorbeeld uit de privésfeer: een vriend nodigt je uit om samen uit eten te gaan. Gezellig, denk je. Tegelijkertijd schiet er ook meteen een andere gedachte door je hoofd: “Die vriend zal toch niet verwachten dat jij alwéér mee betaalt aan zijn dure cocktails?!”. Maar ja hoor. Zodra de ober de rekening brengt en vraagt “ieder de helft?” knikt hij en zeg jij niks. Je merkt dat het je stoort. Maar er iets van zeggen? Nee, dat doe je ook liever niet.
Waarom conflicten vermijden?
Beide situaties zijn eigenlijk heel logisch. Het is niet gek dat we conflicten graag uit de weg gaan. Coach Leo Babauta van de populaire coachsite Zen Habits noemt onze hersenen zelfs “vermijdmachines”.
We zijn geneigd weg te rennen van dingen die niet comfortabel voelen. Bijvoorbeeld van een conflict dus.
Subassertief gedrag kun je het ook wel noemen. Je neemt een aarzelende of onzekere houding aan in plaats van helder uit te spreken waar je mee zit. Zo voorkom je misschien een conflict met de ander. Maar het conflict dat er in jou is ontstaan (het frustreert je en zit je niet lekker!) wordt er niet minder op.
Vaak komt conflictvermijdend gedrag voort uit gedachten die je onbewust over jezelf hebt. Bijvoorbeeld de gedachte dat jouw mening minder belangrijk is dan die van anderen. Dat je mensen niet mag teleurstellen. Of dat je je moet aanpassen aan anderen. Ook angst voor kritiek of afwijzing kan je in de weg zitten om een confrontatie aan te gaan.
Een conflict is juist waardevol
Dat conflictvermijdende gedrag heeft alles te maken met een misvatting die veel mensen hebben over conflicten. We zien conflicten vaak als iets slechts. Je zou er de sfeer mee verpesten. Misschien vindt de ander je na het conflict wel niet aardig meer. Om dat uit de weg te gaan, voorkomen we ook liever dat er conflicten of zelfs maar kleine confrontaties ontstaan.
Maar nee, een conflict is niet per se iets slechts. Een conflict biedt juist de kans om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, contacten te verbeteren en om onprettig gedrag te voorkomen of te verbeteren.
Het niet uitspreken van conflicten kan daarentegen vervelende gevolgen hebben:
- Je laat anderen over je grenzen heen gaan. Daardoor ervaar je minder zelfvertrouwen (en misschien meer stress).
- Anderen kunnen niet leren van de waardevolle feedback die jij te geven hebt. Als jij die feedback niet geeft, kunnen anderen er ook niets mee.
- Je voelt je boos of machteloos. Het lijkt alsof je de situatie niet kunt veranderen (terwijl dat wél kan).
- De situatie waar jij last van hebt, blijft zich voordoen. Die collega zal bijvoorbeeld tijdens vergaderingen vervelende opmerkingen blijven maken.
- Er ontstaan onderlinge frustraties, wat de sfeer niet ten goede komt.
- Je gaat piekeren, omdat je je emoties en gedachten opkropt.
Uitspreken dus, die gevoelens waar je mee zit. Ook als daardoor een conflict ontstaat – dat is heus zo slecht nog niet.
Bovendien: iets uitspreken hoeft echt niet per definitie tot een conflict te leiden. Maar daarover later meer.
Zo kun je wél de confrontatie aangaan!
De confrontatie aangaan klinkt misschien alsof je iemand eens flink zegt waar het op staat. Nee hoor, hoeft niet. Je kunt ook op een vriendelijke manier uitspreken waar je mee zit en een constructief gesprek aangaan. Deze 5 tips zijn daar een handig stappenplan voor.
1. Onderzoek en reken af met jouw overtuigingen
Conflictvermijdend gedrag komt dus voort uit bepaalde overtuigingen. Vaak zijn dat overtuigingen die we over onszelf hebben. Bijvoorbeeld:
- “Ik mag geen kritiek geven.”
- “Conflicten zijn slecht.”
- “Ik heb onvoldoende kennis of ervaring om iemand aan te spreken.”
- “Niemand zit te wachten op mijn feedback.”
Die gedachten zijn allemaal niet bepaald helpend en komen natuurlijk niet uit de lucht vallen. Daarom is het belangrijk om te onderzoeken wat jouw onderliggende overtuigingen zijn en waar ze vandaan komen. En belangrijker nog: om ze te leren ontkrachten.
Jezelf dan maar positieve affirmaties blijven influisteren als “Ik ben wél goed genoeg” is daarvoor niet dé manier. Tenminste, zo stelt psycholoog Morty Lefkoe. Hij gelooft dat positieve affirmaties je negatieve overtuigingen niet wegmaken. Wel is het belangrijk om in te gaan tegen je negatieve gedachten over jezelf en over jouw kunnen.
Bepaal ten eerste waar je negatieve overtuiging vandaan komt. Vaak zal je zien dat de basis van je overtuiging allerlei losse gebeurtenissen zijn. Soms van járen geleden zelfs. Stel: je overtuiging is “Ik mag geen kritiek geven”. Die overtuiging kan voortkomen uit de keren dat je vroeger door je ouders op je vingers werd getikt als je tegen hen inging.
Probeer heel rationeel naar die gebeurtenis te kijken. Zegt die gebeurtenis van toen iets over de situatie van nu waarin je je collega kritiek wilt geven? Waarschijnlijk niet.
Wat kan helpen, is om een alternatieve verklaring te zoeken voor de overtuiging die je aan die situatie hebt gekoppeld.
Dat je ouders je toen op de vingers tikten, hoeft niet te betekenen dat je nu geen kritiek mag geven. Het kan ook zijn dat je ouders gewoon streng waren of dat je in die ene situatie onredelijke kritiek gaf. Allemaal verklaringen die los staan van de situatie met je vriend of collega nu.
Oftewel: de negatieve gedachten die je hebt over kritiek geven hoeven niet te betekenen dat kritiek geven ook nu een slecht idee is.
2. Ga de confrontatie niet uit de weg
Als je last hebt van conflictvermijdend gedrag, ga je een lastig gesprek misschien wel uitstellen. Je neemt je bijvoorbeeld voor om pas morgen je collega aan te spreken “omdat dat beter uitkomt”. Of misschien draai je steeds om de hete brij heen door uiteindelijk de kwestie met je vriend in het restaurant helemaal niet aan te kaarten.
Ho even! Doe een stap terug en kijk kritisch naar wat jij op dit moment doet. Is dat inderdaad wat je nu zou moeten doen? Of ga je daarmee eigenlijk iets uit de weg? Wat ben je daarmee aan het ontwijken en waarom?
Heb je dat helder? Verzamel dan je moed bij elkaar om het conflict niet langer uit te stellen. Besef sowieso dat je feedback beter op het moment zelf kunt geven. Dan heeft de ander er het meest aan en is de feedback nog actueel.
3. Geef op een goede manier feedback
Een “conflict” klinkt meteen als iets groots. Alsof er schreeuwen, stampen en met je vuist op tafel slaan bij komen kijken. Maar nee, een ander ergens op aanspreken, hoeft niet tot een conflict te leiden. Je kunt ook simpelweg feedback geven – op een effectieve manier.
Bedenk van tevoren hoe je jouw feedback op een constructieve manier wilt brengen. Zo voorkom je dat je vanuit emoties reageert en zorg je ervoor dat de ander er echt iets mee kan.
Hoe je dat doet? Met deze 5 tips kun je goede feedback geven zonder scheve blikken:
- Kies het juiste moment en de juiste omgeving.
- Introduceer je feedback kort (“Mag ik je iets zeggen over…” of “Ik wil nog even terugkomen op…”).
- Benadruk dat je goede intenties hebt met de feedback.
- Houd het bij de feiten en maak de feedback niet te persoonlijk.
- Moedig de ander aan zichzelf te verbeteren. Draag een suggestie daarvoor aan.
4. Praat vanuit de ‘ik’-vorm
Conflicten ontstaan vaak zodra je je aan een welles-nietes-spel waagt. Jij beschuldigt de ander ergens van waar diegene zich niet in herkent. Tja, die gespreksvorm helpt jullie allebei geen steek vooruit.
Wat wél werkt? Vertel wat een situatie met jou doet in plaats van verwijten te maken. Praat daarbij vanuit de “ik”-vorm. Bijvoorbeeld:
- “Ik vind het prima om een rekening te splitten als we beiden ongeveer hetzelfde hebben besteld. Maar als dat niet zo is, heb ik liever dat we de kosten eerlijker verdelen.”
- In plaats van: “Ja hallo, ik heb alleen Spa Rood gehad en jij zit de hele avond cocktails weg te tikken.”En:
- “Ik merk dat ik het niet prettig vindt als jij mij in een vergadering op die manier aanspreekt.”
- In plaats van: “Jij beledigt me in een vergadering.”
Bij de eerste zin blijf je bij de feiten (de ander kan jouw gevoel niet ontkrachten); bij de tweede zin leg je de ander iets in de mond (namelijk dat diegene iets zegt met de intentie om jou te beledigen). Door het te houden bij jouw persoonlijke observaties, voorkom je dat de ander direct in de tegenaanval schiet.
5. Stel een oplossing voor en kom tot overeenstemming
Maak het constructief. Draag zelf een oplossing aan om eruit te komen en check of de ander het ermee eens is. Bijvoorbeeld door je oplossing vragend te formuleren. Belangrijk is om de ander de ruimte te geven om daarop te reageren en om zelf alternatieven aan te dragen. Juist zo kun je samen tot een oplossing komen en houd je het gesprek constructief.
Twee voorbeelden:
- “Kunnen we afspreken dat je dit soort kritiek voortaan één op één na afloop met me bespreekt?”
- “Vind je het goed als we dit keer niet splitten, omdat ik alleen Spa Rood heb gehad?”
Je zult zien: zo kan iets wat je van tevoren zag als een conflictsituatie juist positief uitpakken. Voor jou en voor de ander. Misschien is de ander zelfs blij dat je er iets van zegt, omdat diegene niet kan ruiken dat iets voor jou vervelend is.
Extra tip: werk aan je zelfvertrouwen
Conflictvermijdend gedrag helpt je dus niet verder. Assertief gedrag wel. Leer jouw behoeften uitspreken, geef je grenzen aan en geef feedback in plaats van je woorden in te slikken. Oftewel: werk aan je zelfvertrouwen en assertiviteit.
Wil jij ook je assertiviteit en zelfvertrouwen verbeteren in slechts één dag? Bekijk dan ook onze online assertiviteitstraining.
Daarmee leer je in 7 uur tijd de beste technieken op het gebied van assertiviteit. Je leert duidelijk en zeker optreden in gesprekken, zodat je conflictvermijdend gedrag voortaan de baas bent. Klinkt goed toch?! Daar worden jij én je gesprekspartner beter van.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
