Een blauwtje lopen bij je grote liefde, een simpel ‘de keuze is niet op u gevallen’ na een sollicitatie of een Facebookpost die geen likes krijgt: het gebeurt iedereen. En het voelt elke keer beroerd. Wil je beter leren omgaan met dat nare gevoel? Omgaan met afwijzing is een belangrijke bouwsteen voor succes.
‘Een afwijzing betekent niet dat je gefaald hebt. Het betekent dat je het hebt geprobeerd. Probeer het opnieuw.’ – Hillary Clinton
Op het moment dat jij een afwijzing op de mat vindt, kun je in sommige gevallen door de grond zakken van ellende en voel je je even alleen op de wereld. Toch is het tegenovergestelde waar: alle succesvolle mensen op de wereld hebben te maken gehad met afwijzing en de enige manier om je dromen waar te maken, is om verder te kijken dan deze ene afwijzing. Of zoals de beste basketballer aller tijden, Michael Jordan, zegt:
‘Ik heb meer dan 9000 shots gemist in mijn carrière. Ik heb bijna 300 wedstrijden verloren. 26 keer werd mij het winnende shot gegund en miste ik. Ik heb ontzettend vaak gefaald in mijn carrière en in mijn leven. Dat is precies de reden waarom ik ben geslaagd.’
Waarom is omgaan met afwijzing zo moeilijk?
Afwijzing is een emotie die we niet graag meemaken. Alleen al in de omschrijving van deze gevoelens: ‘Mijn hart is gebroken’, ‘Het doet me pijn’, blijkt dat afwijzing voelt als fysieke pijn, ook al is het een psychologisch ongemak.
Dat is ook niet gek, want volgens onderzoekers van de universiteit van Michigan tonen fMRI-scans aan dat dezelfde delen van de hersenen oplichten op het moment dat je een afwijzing hoort als op het moment dat je fysieke pijn ervaart.
Professor in de psychologie Naomi Eisenberger aan de universiteit van California laat in haar publicaties zien dat die pijn voortkomt uit onze evolutie. Vroeger hadden we elkaar – veel meer dan in de 21e eeuw – nodig om te eten en om veilig te blijven. Werd je uitgestoten of afgewezen, dan was de kans op overleving klein. Om die reden reageren onze hersenen heftig op afwijzing en geven ze ons een prikkel om voorzichtig te zijn.
Ook opvallend, volgens Psychology Today onthouden en herbeleven we emotionele pijn gemakkelijker dan fysieke pijn. De kans dat je je nog kunt herinneren hoe het voelde om gedumpt te worden door je grote liefde is vele malen groter dan dat je nog precies weet hoe pijnlijk dat gebroken been was. Dat maakt dat omgaan met afwijzing zo moeilijk is.
Psycholoog Guy Winch ziet dat we in onze tijd nog steeds veel minder oog hebben voor psychologische problemen, dan voor lichamelijke issues. In dit filmpje vertelt hij bij TedX over het belang van onze emotionele pijn als afwijzing, tekortkoming en onzekerheid en hoe die van impact zijn op ons dagelijkse leven:
Nu je weet dat afwijzing daadwerkelijk pijn veroorzaakt én dat afwijzing de meest voorkomende emotionele wond is – iedereen heeft er last van, je bent niet alleen! – is het tijd om te kijken hoe het anders kan.
Dat dacht ook Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling die onlangs haar afwijzingsbrieven online zette om jonge schrijvers een hart onder de riem te steken. De reden: ook zij werd voor haar Harry Potter manuscript afgewezen door 27 (!) uitgeverijen en toen ze later onder het pseudoniem Robert Galbraith thrillers ging schrijven, gebeurde hetzelfde. Als reactie op Twitteraars die haar vroegen waar ze de motivatie nog vandaan haalde, antwoordde ze:
‘Ik had niets te verliezen en dat maakte me moedig genoeg om het te proberen.’
Is zij de enige? Verre van. De meeste succesvolle auteurs kenden meerdere afwijzingen. En afwijzing komt overal voor, of het nu in de liefde is of op je werk.
Denk terug aan Michael Jordan. Hij werd succesvol, maar zijn prijzenkast is niet het hele verhaal. De eerste keer dat hij in het basketbalteam van zijn middelbare school wilde komen, haalde hij het niet. Hij had kunnen stoppen, maar zijn reactie was anders: hij ging trainen, iedere dag, totdat hij goed genoeg was om zijn droom te verwezenlijken.
Voel je je rot na een afwijzing? Natuurlijk, daar is je brein op geprogrammeerd, maar als je de handdoek in de ring gooit, kom je geen steek verder. Wat dan wel? Leer omgaan met afwijzing en doe het ‘Rowling-’ en ‘Jordan’-style met dit 3 stappenplan.
Stap 1: Incasseer
Je bent afgewezen. Wat er ook is gebeurd, neem even de tijd om dat tot je door te laten dringen en om het te verwerken. Afwijzing is pijnlijk, dus laat het even pijn doen en neem rust. Ga iets doen wat je fijn vindt en waar je je goed bij voelt ter afleiding.
Heel belangrijk: spreek met jezelf een deadline af voor dit gevoel. Om te voorkomen dat je vervalt in negatief denken, is het goed om het bij een dag te houden. Vandaag mag je je de hele dag rot voelen, morgen is een nieuwe dag met nieuwe mogelijkheden.
Bij incasseren hoort ook dat je de afwijzing niet persoonlijk maakt. Je hebt er niets aan als je ook jezelf gaat afwijzen. Dat zegt ook James Bond-acteur Daniel Craig:
‘Train jezelf in het niet persoonlijk nemen van afwijzing. Alleen door dat te doen, kun je ermee dealen en raak je er aan gewend.’
Stel, je bent verliefd, maar je liefde wordt niet beantwoord. Natuurlijk voelt dat als een persoonlijke afwijzing, maar er kan veel meer aan de hand zijn. Misschien wees die andere persoon iets af dat voor hem niet werkte, misschien was hij niet op zoek naar een relatie of misschien wilde hij een andere kant op met zijn leven. Dat zij zo, dat kun jij niet veranderen en is niet jouw schuld.
Datzelfde geldt voor een sollicitatie. Wanneer je niet op gesprek mag komen, is dat niet omdat jij wordt afgewezen. De beoordelaar kent je immers niet. Hij of zij wijst jou niet af als persoon, maar kiest niet voor jou in zijn situatie. Het verzoek wordt afgewezen, niet jij. Dat voelt al anders en komt vaak dichter bij de waarheid dan de versie die jij jezelf keer op keer vertelt.
Stap 2: Communiceer
Als je wilt leren omgaan met afwijzing, dan is het belangrijk dat je weet waar je vaardigheden of je kennis tekort schoot. Krijg je geen inhoudelijke feedback bij de afwijzing, durf er dan om te vragen en durf deze dan ook te ontvangen.
Misschien heb je een offerte ingestuurd en is de opdracht niet naar jou gegaan. Erg? Een beetje, maar voorkom subassertief gedrag, bel de opdrachtnemer op en vraag wat er aan je offerte schortte. Wie weet geeft het je een inzicht dat je nog niet eerder had en voorkom je dat je de volgende keer dezelfde fout maakt.
Als je weet wat de feedback is, praat er dan over met goede vrienden en vraag of zij de feedback herkennen. Praten – op een positieve manier – helpt je ook bij het verwerken van de kritiek en zorgt ervoor dat je beter weet waar je groeikansen liggen.
Wat je beter niet kunt doen, is je beklag doen of je vragen stellen op sociale media. Het internet vergeet niet en je wilt er ook niet jaren later nog mee worden geconfronteerd.
Door over je afwijzing te communiceren, maak je van je afwijzing een kans. Afwijzing heeft namelijk iets positiefs in zich: het geeft je de kans om te groeien. Door te achterhalen waar je groeimogelijkheden zitten, geef je jezelf brandstof voor de toekomst.
Stap 3: Actie!
Het is fantastisch als je de tijd genomen hebt om je afwijzing te accepteren en hebt achterhaald waar het aan schortte. Nu is het tijd voor actie!
Was je niet goed genoeg in je sport? Bedenk hoe je meer of beter kunt trainen. Viel je af voor de functie, omdat je niet de juiste ervaring had? Loop stage om die ervaring op te doen. Maakt je partner het uit omdat hij of zij vindt dat je niet goed over gevoelens kunt praten, leer daar iets aan te doen, zodat je dat in de toekomst wel durft. Je groeit alleen als je aan je tekortkomingen durft te werken.
Ben je bang dat je de volgende keer weer wordt afgewezen? Dat kan, maar laat je niet uit het veld slaan door één afwijzing. Zie omgaan met afwijzing als iets dat erbij hoort en focus je op de mooie kansen die daaruit voortvloeien. Falen is simpelweg een mogelijkheid om iets te leren en het daarna beter te doen, of zoals Michael Jordan zegt:
You miss 100% of the shots you never take.
Neem dus dat risico en doe altijd een nieuwe poging. Lukt het niet, accepteer je afwijzing, kijk waar het misging, leer ervan, werk aan jezelf en probeer het opnieuw. Alleen dat is het recept voor succes.
Meer leren?
Meer gesprekstechnieken en assertieve communicatie-tips leren om je leven gemakkelijker en je sociale relaties beter te maken? Dan heb ik nog één tip voor je: onze 1-daagse cursus Assertiviteit!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
