Oprah werd ontslagen als nieuwslezer, met de mededeling dat ze “niet geschikt voor tv” was. Bono kreeg de ene na de andere afwijzingsbrief op zijn U2-demo’s. Typisch. Hoe zet je door, terwijl de faalangst je om de oren slaat – om uiteindelijk te slagen?
Oprah was niet de enige die door anderen bestempeld werd als ‘gefaald’, om vervolgens alleen maar door die faalangst heen te breken én door te breken.
- Walt Disney, bijvoorbeeld, werd ontslagen als krantredacteur, vanwege:
“Een gebrek aan inbeeldingsvermogen en goede ideeën.”
- Steven Spielberg werd maar liefst 2 keer afgewezen door de school voor filmkunsten.
- Albert Einstein was “niet zo’n goede leerling” als kind. Achteraf bleek het traditionele onderwijssysteem gewoon niet bij zijn revolutionaire denkwijze te passen.
- Over Fred Astaire, Hollywood en Broadway legende, werd in de eerste screentests gezegd:
“Kan niet zingen. Kan niet acteren. Licht kalend. Kan een beetje dansen.”
- Vincent van Gogh verkocht in zijn leven maar 1 schilderij, een paar maanden voor zijn dood.
- Theodor Seuss Geisel, Dr. Seuss, zag zijn eerste boek 27 keer afgewezen worden door uitgevers. Uiteindelijk verkocht hij ruim 600 miljoen boeken wereldwijd.
- Lady Gaga’s eerste platencontract werd na 3 maanden beëindigd.
Ze was “niet zo’n succes”, zeiden de platenbazen.
- Sir James Dyson, jawel – de stofzuigerman, werkte zichzelf 15 jaar lang door 5126 gefaalde prototypes en al zijn spaargeld heen voordat zijn 5127e model een succes werd. Hij is nu zo’n 5 miljard dollar waard.
- En dan is er nog U2, die ook niet meteen het wereldsucces waren dat ze nu zijn. Degene die de afwijzingsbrief in ‘79 aan Mr. ‘Bono’ Hewson schreef zal nog steeds z’n nagels aan het afkloven zijn.
Les #1: als anderen zeggen dat je faalt, betekent dat in veel gevallen het tegenovergestelde.
Als je zelf denkt dat je faalt, of gaat falen, dan ligt de uitdaging om door te zetten net even anders. Iets waar nóg een beroemd succesnummer over kan meepraten. Stephen King.
De faalangst over zijn poging tot het schrijven van zijn roman ‘Carrie’ werd zo groot dat hij de hele eerste versie in de prullenbak kieperde. Zijn vrouw Tabitha vond het manuscript en haalde het er weer uit. ‘Carrie’ werd een hit en betekende de lancering van King’s carrière, met de teller op om en nabij 350 miljoen verkochte boeken wereldwijd.
Les #2: je eigen faalangst overwinnen, is net zo de moeite waard als anderen laten zien dat je geen faler bent. Had King ook even moeten doen, voordat hij z’n manuscript bijna voorgoed door de shredder duwde.
Ja maar, ik ben geen Oprah
Nu denk je misschien:
‘Dat is nogal een eenzijdig verhaal. Al die mensen zijn mede door een flinke portie geluk een succesnummer geworden. Ík ben nu eenmaal geen Lady Gaga of Oprah Winfrey. En aan Stephen King of Bono kan ik ook al niet tippen.’
In dat geval heb ik een leuk nieuwtje voor je. Raad namelijk eens wie er nog meer in de lijst van succesnummers-na-keer-op-keer-falen staat?
Jij!
De kleine jij dan, tenminste.
Je moest namelijk ooit leren lopen, een tijdje geleden. Je zette een stapje, viel op je achterste, zette nog een stap, kukelde om, zette er nog één, blèrde het uit, nog een stap, vallen, nog een stap, omkukelen, nog eentje, blèren – en zo ging dat maar door.
Er kwam geen moment dat je dacht:
“Nee, dat lopen – da’s gewoon niet m’n ding. Laat maar zitten, joh.”
Je zette door en door en door. Net als Oprah! En die anderen. Jij past dus heel netjes in dat rijtje, mits je de juiste mindset weer kan vinden. Eentje die je ooit al had, en toen weer vergat.
Om je geheugen op te frissen en weer even faalangst vrij te worden als je eigen jonge zelf en als ‘the one and only’ Oprah of Bono – moet je jezelf 2 vragen stellen.
Faalangst overwinnen, met 2 vragen
Het probleem met faalangst is, net als met de meeste andere angsten, dat het niet concreet is. Het is een gevoel dat je bekruipt en waar je geen controle over lijkt te hebben. Je angst overwint je. Maar da’s een illusie. Jij kunt je angst overwinnen, door hem concreet te maken.
Faalangst op zich, het natuurlijke proces, is namelijk al iets heel verklaarbaars. Het is een oerproces in je brein dat je doet focussen op negatieve zaken. Op het zwartste scenario. Dat komt door onze natuurlijke beschermingsdrang.
Zie je links een grote appelboom, met sappige appels (positief) – maar rechts een gevaarlijke leeuw (negatief); dan gaat je aandacht even uit naar de leeuw. En zelfs áls er alleen een appelboom staat, blijf je op je hoede voor een mogelijke leeuw. Omdat die angst toen reëel was. Nu niet meer. Maar het zelfde mechanisme zit er wel nog.
Reële angst is faalangst geworden in ons brein.
Dat is al iets minder mysterieus dan ‘een gevoel dat je bekruipt’. Nu moet je jouw faalangst nog concreet maken. En precies daar zijn die 2 vragen voor. De 2 dingen die je jezelf moet afvragen om jouw faalangst af te kaderen en in te perken, om hem vervolgens te kunnen overwinnen.
1. “Wat is het ergste scenario?”
Als Stephen King zijn hersenpan even onder controle had gehouden, dan had hij zijn eerste versie van ‘Carrie’ nooit in de prullenbak, maar op de brievenbus naar uitgeverijen gedaan. Had hij namelijk beredeneerd wat het ergste zou zijn dat hem zou kunnen overkomen, dan was dat nooit genoeg geweest om zijn manuscript weg te gooien.
Het gesprek met jezelf moet simpelweg wat assertiever worden. King heeft destijds waarschijnlijk tegen zichzelf gezegd:
“Je faalt. Dit wordt niks. Je kan niet schrijven. Dit boek is waardeloos, gooi het maar in de prullenbak.”
Best agressief, zo’n faalangst gesprek met jezelf in je hoofd. En behoorlijk onterecht.
Het ergste zou namelijk zijn:
Keer op keer afgewezen worden – en uitgelachen worden door al zijn vrienden en bekenden en zelfs zijn vrouw.
Ga je niet dood aan. Kun je van die leeuw niet zeggen.
Wees liever, wees assertiever, wees compassievoller en vooral: wees realistischer in het gesprek met jezelf – door die vraag te beantwoorden. Je ergste scenario gaat gegarandeerd meevallen. En zelfs als het dat niet doet, zul je er waarschijnlijk niet aan onderdoor gaan.
Definieer jouw ergste faal-scenario eens. Is het:
- Afgewezen worden?
- Uitgelachen worden?
- Iets afleveren dat niet perfect is?
- Je hypotheek niet kunnen betalen?
- Een vriend verliezen?
- Iemand teleurstellen?
Bedenk je dan dat dit het érgste is, en de kans dus niet heel groot is dat dat ook daadwerkelijk zo gaat gebeuren. Maar zelfs áls het gebeurt, bedenk dan of het net zo erg is als een leeuw voor je neus – en of je angst dus realistisch is.
Is het minder erg; doe het dan! (Maar geef eerst antwoord op vraag 2, om het goed te kunnen doen.)
2 . “Wat is het beste scenario?”
Waar hoop je op? Wat is je doel? Dat kan even groot als klein zijn:
- Een mooie klant binnenhalen met je presentatie.
- Een eigen bedrijf starten en succesvol maken.
- Uit een vliegtuig springen en zacht landen.
- De grootste showhost aller tijden worden.
- De beste thriller-schrijver aller tijden worden.
Denk groot! Droom! Visualiseer. Kijk zo sprookjesachtig en zo ver vooruit als je wil.
– En stop daar nu mee.
Van faalangst naar plan
Het is namelijk goed om je ultieme doel voor je te zien, maar het is beter om je te focussen op de weg er naartoe. Maak die concreet. Doelen stellen werkt namelijk niet, dit wel.
Als het beste scenario “op de top van de Mount Everest staan” is, zul je nog steeds de stappen richting de top moeten zetten. Honderden mensen doen het per jaar, stap voor stap. Maak van je angst daarom een plan. Zo maak je het klein, behapbaar, stap voor stap:
- Inlezen in het onderwerp.
- Vakantie plannen voor de klim.
- Elke dag een uur gericht fitnessen.
- Oefenen met een pro en je laten adviseren.
- De juiste outfit en outdoorspullen aanschaffen.
- De eerste stappen op de berg zetten.
Minder eng, meer haalbaar.
Is je beste scenario “je presentatie foutloos houden”, dan zul je aan de slag moeten met:
- De opzet van je verhaal.
- De slides.
- Oefenen. Oefenen. Oefenen – van het overbrengen.
Is je beste scenario visie “de grootste en meest beroemde showhost aller tijden worden”, dan is het plan:
- Lak hebben aan degenen die tegen je zeiden dat je “niet geschikt voor tv” bent.
- Solliciteren, solliciteren, solliciteren.
- Opnieuw vooraan beginnen bij een andere show.
- Groeien, oefenen, beter worden, nog meer oefenen en verder groeien.
- Je eigen show beginnen.
- 35 jaar de best bekeken showhost zijn en super biljardair worden.
- O, en onderscheiden worden door de president (bonus).
Dus
Heb je last van faalangst? Geen probleem. Het is hartstikke natuurlijk, en het is overkomelijk. Is Oprah ook gelukt. En jezelf ook al eens, toen je leerde lopen. Wat je namelijk moet doen is:
- Het ergste dat er kan gebeuren concreet maken.
- De kans dat dat werkelijk gebeurt inschatten – en hoe erg dat daadwerkelijk zou zijn.
- Het beste dat er kan gebeuren concreet maken.
- Die mooie visie in je achterhoofd houden – en ondertussen een actieplan maken, met kleine behapbare stappen. En: vergeet doelen stellen.
Geloof me, het is de moeite waard. In plaats van in een hoekje jezelf scenarios voorschotelen waarom je iets allemaal niet zou kunnen en wat er allemaal mis zou gaan – gá je ervoor. Omdat dat altijd beter is dan zitten kniezen. Welk scenario er ook uit komt, en hoe vaak je ook op je gezicht gaat voordat je kan lopen.
Of, in Oprah’s woorden:
“The only people who never tumble are those who never mount the high wire”.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
