Als je het verkeerd doet tenminste. Een collega helpen is geen probleem, maar je moet er wel voor waken dat je collegialiteit jou niet de kop kost. Dit is hoe je slimmer omgaat met hulpvragen, zónder in te boeten aan collegialiteit!
“Reageren op een hulpverzoek op het werk is een tweesnijdend zwaard. Aan de ene kant geeft het helpen van collega’s energie en voldoening. Zeker wanneer die hulp in goede aarde is gevallen bij de collega; wanneer je het positieve effect van je hulp kunt zien, dus. Aan de andere kant is een collega uit de brand helpen een recept voor het uitputten van je cognitieve en emotionele bronnen, waardoor je te moe en uitgeput bent om daarna je eigen werktaken weer goed op te pakken.”
Klodiana Lanaj is onderzoeker en assistent professor in management aan het ‘Warrington College of Business’ van de universiteit van Florida – en ze windt er geen doekjes om.
Ze deed verschillende onderzoeken om tot die conclusie over collegialiteit te komen. Ze zag namelijk dat veel onderzoeken alleen maar gingen over anderen helpen, in het dagelijks leven of in de vorm van vrijwilligerswerk, en de effecten daarvan. Die waren louter positief. Ze had echter het gevoel dat dat niet helemaal kon gelden voor collegialiteit: helpen op de werkvloer. Haar gevoel over collegialiteit klopte.
Haar onderzoek naar collegialiteit
Haar onderzoek naar het fenomeen collegialiteit, vertelt ze in Harvard Business Review, deed ze onder 82 kantoorwerkers van verschillende organisaties, die ze verschillende keren per dag ondervroeg over hun collegialiteit.
Dr. Lanaj:
“We ontdekten dat het dagelijks helpen van collega’s zowel positieve als negatieve gevolgen had voor de helpers. Helpen werd geassocieerd met positieve emoties, die het gevoel van energie en voldoening en toewijding boostte. Tegelijkertijd onderbrak het helpen van collega’s de eigen vooruitgang in werktaken, putte het energiebronnen uit en schaadde het hun voldoening en toewijding in het eigen werk.”
Hmm, dubbel gevoel.
Daarna onderzocht ze het nóg verder onder 68 kantoorwerkers, die 15 werkdagen achter elkaar gemonitord werden. Ze hield bij:
- hoe vaak iemand een hulpvraag kreeg;
- hoe ‘behulpzaam’ de ander daar op reageerde;
- en wat dat met het energieniveau deed.
Dr. Lanaj:
“We ontdekten dat, net zoals bij het rennen van een lange race, de eerste paar kilometer in het reageren op hulpvragen niet bepaald energievretend waren. Maar, net als met een lange race, werd het steeds uitputtender voor de kantoorwerkers naarmate ze meer hulpvragen kregen van collega’s.”
Meer dan twee hulpvragen bracht het al zover, toonde haar studie. En dat leverde niet bepaald energieke effecten op bij degene die hulp bood. Na een aantal keren collegiaal te zijn geweest, ervoeren zij:
- minder daadkracht;
- minder focus;
- minder controle over emoties;
- minder doorzettingsvermogen bij lastige taken.
… En dat effect duurde niet eventjes, vlak na de hulpvraag. Het hield zo aan tot de volgende dag, zelfs met een goede nachtrust achter de rug!
Collegialiteit blijkt een uitputtende zaak, dus. Maar het leverde toch ook energie op, dat helpen?
“We zagen dat de uitputtende effecten van hulp bieden sterker waren dan de voldoening gevende effecten.”
Ah. Je hebt er dus vooral jezelf mee, als je iedereen wil helpen.
Het probleem: ‘prosociaal’ zijn
Iedereen – altijd – zo goed mogelijk – willen helpen. Daar zit ‘m het probleem. Wanneer anderen helpen bij jou zó hoog in het vaandel staat, dat het een groot deel van je zelfbeeld bepaalt. “Ik ben iemand die anderen altijd helpt.”
‘Prosociale werknemers’, noemt dr. Klodiana Lanaj dat. En het kan gevaarlijk zijn. De prijs die je betaalt voor iedereen willen helpen is hoog, zoals je al gelezen hebt. Het kost je je energie. En dat kan leiden tot overspanning en burn out.
“De hoge kwaliteit hulp die prosociale werknemers geven, lijkt een hoge prijs te hebben. Ze voelen zich meer uitgeput en voelen minder voldoening, zelfs wanneer hun hulp in erg goede aarde is gevallen bij collega’s.”
Herken jij jezelf in dat prosociale? Dan is de kans groot dat jij té collegiaal bent. Dat ben je namelijk, wanneer je collegialiteit meer van jou kost dan het voor anderen oplevert. Dat mag nooit het geval zijn.
Daarom is het noodzakelijk om je collegialiteit op peil te houden. In balans. Gelijkwaardig. Eerlijk. En natuurlijk zonder on-collegiaal te worden. Want dat helpen, dat zit je nu eenmaal in het bloed als ‘prosociale werknemer’.
Collegialiteit gezond houden – 2 tips:
Helpers
Jij bent degene die nooit ‘nee’ zegt. Jij bent typisch die prosociale werknemer die alles en iedereen de hele dag door helpt. Iemand hoeft maar een kik te geven en jij staat paraat. Het zit in je systeem.
Geen probleem, zou je denken. Totdat het dus een probleem wordt. Daarom kun je je collegialiteit als helper maar beter een beetje indammen, zonder dat je je collega’s tekort doet.
Kijk, kleine vragen: die kun je rechtstreeks beantwoorden. Maar als je er echt voor moet gaan zitten om samen tot de oplossing van het probleem van je collega te komen, dan moet je echt grenzen gaan stellen:
Help 1 tot 2 collega’s per dag.
Dat is de bovengrens van hulpvragen, volgens dr. Klodiana Lanaj. Bij één tot twee blijft collegialiteit leuk en levert het energie en voldoening op. Alles daarboven schiet de andere kant op: het kost meer energie dan het oplevert.
De rest moet je toch echt ‘nee’ verkopen. Geef vriendelijk aan dat je er vandaag niet meer naar kunt kijken, omdat je die-en-die al helpt en je je eigen zaken nog af moet krijgen voor het einde van de dag. Met een heldere ‘nee, want…’, kun je op begrip van je collega’s rekenen.
Degenen die je wel helpt, help je niet meteen, maar:
… Aan het einde van de dag.
Die één tot twee hulpvragen kun je dus gerust oppakken, maar doe het niet meteen. Nergens voor nodig.
Zeg je collega dat je hem of haar graag helpt, maar dat je nu met je eigen belangrijkste taken van de dag bezig bent. Stel een tijdstip later op de dag voor, nádat je je eigen belangrijke taken gedaan hebt. Het liefst aan het einde van de dag, waardoor eventueel energieverlies er daarna niet veel meer toe doet. Dan kun je er rustig de tijd voor nemen en je collega écht goed helpen. Of het probleem heeft zichzelf tegen die tijd al opgelost. Ook goed.
Hulpzoekenden
Je zit in de rats. Je snapt het niet. Er lukt iets niet. Je loopt vast. Je hebt een vraag. Je hebt… Hulp nodig. Wat doe je, om je collegialiteit op peil te houden?
Volgens dr. Klodiana Lanaj:
Wacht nog éven met vragen.
Je hoeft niet meteen op te springen en naar een collega te roepen, mailen of lopen wanneer je je iets af vraagt. Je kunt die eerste neiging ook onderdrukken en eerst kijken of je jezelf kunt helpen.
Via Google bijvoorbeeld. ‘Let Me Google That For You’ is niet voor niks zo groot geworden. Denk ook aan naslagwerken, archiefkasten en eventueel jullie eigen intranet. Of – wat in de meeste gevallen tot de oplossing leidt: denk iets langer en dieper na. Misschien helpt dat, plus je maakt jezelf minder afhankelijk.
Toch hulp gevraagd (en gekregen)? Zeg ‘bedankt’.
Kom je er toch niet uit? Probeer het dan bij je collega. Het is aan hem of haar om op je verzoek in te gaan of om aan te geven dat er op dit moment geen tijd of ruimte in de planning voor is. Ben je één van de gelukkigen die geholpen wordt? Vergeet je waardering niet uit te spreken. Daar heb je maar één woordje voor nodig: ‘bedankt’. Het blijft een – te weinig gebruikt – toverwoord.
Dr. Lanaj:
“Terwijl het misschien overduidelijk lijkt dat je ‘bedankt’ zegt wanneer iemand je geholpen heeft, gebruiken we dit woord op ons werk minder dan waar dan ook. Je waardering uiten boost de energie van de helper en kan helpen om de uitputtende effecten te verminderen.”
Je kunt niet specifiek genoeg zijn in je waardering. Heeft je collega je geholpen? Wees duidelijk in hoe jou dat verder geholpen heeft.
“Ik kan nu echt aan de slag met mijn taak, hier liep ik al weken tegenaan.” – “Dat inzicht had ik net even nodig om de puzzel op te lossen. Anders had ik er nog uren naar kunnen zoeken.” – “Je hebt me gered. Ik weet zeker dat de klant laaiend was geweest als ze die fout hadden gezien.”
Het is maar een kleine moeite, maar het plezier is des te groter vooral met die korte onderbouwing. En uiteindelijk is dat het wat ons werk aangenaam maakt: we moeten er plezier uit halen. Voldoening. Energie. En dat kán dus door elkaar te helpen. Maar dan wel op beperkte schaal – en met de juiste timing en communicatie. Zo werkt collegialiteit twee kanten uit.
Nog hulp nodig verder? Nee? Mooi!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
